ข้อความต้นฉบับในหน้า
เครื่องกันจิตปิดกันใจ
"จิต" ของมนุษย์นั้นเดิมมีความใสดสง สะอาดบริสุทธิ์
หรือที่เรียกว่า "จิตประภัสสร" แต่เพราะถูกอคติคูจะกิเลส
(กิเลสที่จรมา) รบกวน จึงสูญเสียความใสรสง กระจ่างไป นำมาซึ่ง
ความเศร้าหมองไม่ผ่องใส อาคันตุกิเลสที่กล่าวถึงนี้ เรียกว่า
"นิวรณ์" หมายถึง เครื่องกันจิต ซึ่งจัดเป็นกิเลสชนกันกลาง
เป็นอุปสรรคต่อการทำสมาธิ ทำให้จิตมัวหมองไม่ผ่องใส
ใจไม่หยุดนิ่ง ดึงเข้าสู่ภายในไม่ได้
นิวรณ์ ที่กล่าวถึงนี้มีอยู่ ๕ อย่างด้วยกัน คือ
๑. กามฉันทะ (ความรักความพอใจในกาม)
๒. พยาบาท (ความปองร้าย ความอาชาต)
๓. ถิ่นมิทรั (ความท้อแท้ และความง่วงซึม)
๔. อุทธัจจกุจฉะ (ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ)
๕. วิจิกิจฉา (ความลังเลสงสัย)
นิวรณ์ทั้ง ๕ ชนิดนี้เป็นตัวกิเลสที่ทำลายความเจริญ
ก้าวหน้า และขัดขวางการปฏิบัติธรรม ซึ่งพระพุทธองค์ทรง
_________________________________________________________________________
สาราคุต: พระสูตรต้นปฏิปท มัชฌิมนิเทศ มัชฌิมปณฺฑาสก, มมร. เล่ม ๒ หน้า ๕๕๓