การรู้จักตนและธรรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 158/170

อรหัตละเอียดก็เรียกว่ากายทั้งนั้น กายมนุษย์จนถึงกายอรูป พรหมละเอียดรวม ๔ กายเป็นตนในภพนี้ ตนในภพนี้ที่กล่าว เป็นตนโดยสมมติ ไม่จริงจังอะไร เป็นตนสมมติขึ้นครั้งหนึ่ง คราวหนึ่ง ตั้งแต่กายธรรมจนถึงกายพระอรหัตละเอียดรวม ๑๐ กาย ก็เป็นตน เป็นตนนอกภพ เป็นตนโดยวิมุติไม่ใช่ตนโดยสมมติ ทั้ง ๑๘ กายล้วนแต่เป็นตนทั้งนั้น นี่ให้รู้จักตนเสียดังนี้ก่อน ตนนี่แหละเป็นเกาะ ตนนี่แหละเป็นที่พึ่ง แล้วจะแสดงเรื่อง ธรรม ให้รู้จักธรรมเสียอีกอย่างหนึ่ง คำที่เรียกว่าธรรมน่ะ อะไร? อยู่ที่ไหน? ต้องรู้จักเสีย ถ้าไม่รู้จักก็เลอะเทอะเป็นป้า ป้อนหลาน ไม่รู้จักธรรมละก็ ฟังธรรมไปสักเท่าใดๆ ก็ไม่รู้ เรื่องจริงของธรรม เพราะไม่รู้จักธรรมจะรู้เรื่องจริงอย่างไร เราต้องรู้จักธรรมเสียก่อน คำว่า ธรรม นะอะไร? ธรรมเป็นเครื่องทำตนนั้นให้ เป็นอยู่ ตนนั้นไม่มีธรรมเลย ก็เป็นอยู่ไม่ได้ กายทุกกายตั้งแต่ กายมนุษย์จนถึงกายพระอรหัตละเอียดทั้ง ๑๔ กาย ล้วนแต่ มีธรรมให้ตั้งอยู่ทั้งนั้น ถ้าไม่มีธรรมแล้วก็เป็นอยู่ไม่ได้ คำว่า ธรรมนี้อยู่ที่ไหนล่ะ? อยู่กลางกายมนุษย์ สะดือทะลุหลัง ขวา ทะลุซ้าย ด้ายกลุ่มสองเส้นขึงให้ตึง ตรงกลางเส้นด้ายที่พาด ตัดกัน ที่เรียกว่ากลางก๊กนั้น คือถูกกลางดวงธรรมที่ทำให้เกิด เป็นกายต่างๆ ทั้ง ๑๘ กายนั่น ดวงนั้นแหละเรียกว่าดวงธรรม ๑๕๘