โทษของการคบมิตรชั่ว : หน้า 81/263

๗๒ คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ ๕. โทษของการคบมิตรชั่ว มีความจริงปรากฏให้เห็นเสมอว่า “คบบุคคลเช่นใด ก็ เป็นเช่นบุคคลนั้น” เพราะคนเราจะถ่ายทอดนิสัยซึ่งกันและกัน ถ้า เราคบคนดี ก็ย่อมจะมีโอกาสถ่ายทอดนิสัยและศีลธรรมของคนดี มาใส่ตัวเรา แต่ถ้าเราคบคนชั่วเป็นมิตร ก็ไม่ต้องสงสัยเลยว่า นิสัยชั่วของมิตรจะไม่มีอิทธิพลครอบคลุมจิตใจของเรา ด้วยเหตุนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสชี้โทษของการคบมิตรชั่วไว้ให้ดูพอ เป็นตัวอย่าง อย่างน้อยที่สุด 5 ข้อคือ ๑) ชักนำให้เป็นนักเลงการพนัน ๒) ชักนำให้เป็นนักเลงเจ้าชู้ ๓) ชักนำให้เป็นนักเลงสุรา ๔) ชักนำให้เป็นนักทำของปลอม หลอกลวงผู้อื่น ๕) ชักนำให้เป็นคนโกงเขาซึ่งหน้า ๖) ชักนำให้เป็นนักเลงหัวไม้ จากโทษทั้ง 5 ประการ ที่พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้ ย่อม เห็นได้ชัดเจนว่า การคบมิตรชั่วจะทำให้เราเสียผู้เสียคนโดยฝ่ายเดียว ไม่มีทางที่จะได้รับประโยชน์อันใดจากมิตรชั่วเลย ดังนั้น การคบคนหรือคบเพื่อนฝูงจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง จำเป็นต้องพิจารณาไตร่ตรองให้รอบคอบ และยึดภาษิตเตือนใจ ว่า “คบพาล พาลพาไปหาผิด คบบัณฑิต บัณฑิตพาไปหาผล ไว้เสมอ