คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ : หน้า 142/263

๑๓๘ คัมภีร์กู้วิกฤตชาติ หากธรรมเครื่องยึดเหนี่ยวเหล่านี้ ไม่พึงมีไซร้ มารดาบิดาไม่พึงได้ความนับถือหรือความบูชา เพราะเหตุแห่งบุตร เพราะบัณฑิตทั้งหลายพิจารณา เห็นธรรมเครื่องยึดเหนี่ยว เหล่านี้โดยชอบ ฉะนั้นบัณฑิตเหล่านั้น จึงถึงความเป็นใหญ่ และเป็นผู้อันหมู่ชนสรรเสริญทั่วหน้าดังนี้ คาถาประพันธ์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีอยู่ ๓ ตอนด้วยกัน ประเด็นสำคัญของตอนที่ ๑ อาจสรุปได้เป็น ๒ นัย คือ ๑. คฤหัสถ์ผู้สามารถ คือคนดี ย่อมมีปรกติปฏิบัติหน้าที่ ตามที่กำหนดไว้ในทิศ 5 ได้อย่างสมบูรณ์ ๒. คฤหัสถ์ที่ปรารถนาจะเป็นคนดี ต้องพยายามปฏิบัติ หน้าที่ตามที่กำหนดไว้ในทิศ 5 อย่างสมบูรณ์จึงจะเป็นคนดีได้ ข้อความในตอนที่ ๒ เป็นส่วนขยายของคำว่า “คฤหัสถ์ ผู้สามารถ” ซึ่งหมายถึงคนดี และทรงเรียกคนดีว่า “บัณฑิต” แล้ว ทรงพรรณนาคุณสมบัติหรือการประพฤติปฏิบัติ ที่จะเป็นเหตุให้ บัณฑิตประสบความรุ่งเรืองคือ “ได้ยศ” อาจสรุปเป็นประเด็นสำคัญ โดยโยงความเกี่ยวข้องกับเรื่อง ทิศ 5 ได้ว่า ความสำเร็จในการสร้างคนให้เป็นคนดีตามวิธีการของ ทิศ ๖ นั้น จะต้องมีคุณธรรมกำกับอีกอย่างน้อย ๓ ประการ คือ