อธิบายอายุก : หน้า 2/115

ประโยค - อธิบายฆาติอายุก - หน้า ที่ 1 อธิบายอายุมาก พระมหานาค อุปานโม ป. ธ. 5 วัดมรนิวิาส เรียนเรียง อายุมาก อายุก็คืออะไร? อายุก็คือ คำที่กล่าวถึงกิริยา คือ ความทำ อันเป็นการที่ปรากฏขึ้นในคน สัตว์ และ สรรพสิ่งต่างๆ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ตัวประธานคือผู้หรือสิ่งที่เป็นเจ้าของกิริยา ทำอะไร แสดงอาการเคลื่อนไหวหรือองทีให้ปรากฏออกมาอย่างไร เช่นศัพท์ กิริยาสำนั้น คือ ยืน เดิน นั่ง นอน กิน ดื่ม ทำ พูด คิด ไปมา เป็นต้น สศัพท์นี้มีมูลเดิมมาจาก อา บทหน้า ข่าวธาตุ ในความ กล่าว (กิริยา) คำพูดนั้นชื่อ อายุก คำพูดล่ำกล่าวก็อธิษฐานความทำ ของมนุษย์เป็นประธานเป็นส่วนสำคัญมาก จะขาดเสียมิได้ ถ้าขาด เสียแล้ว เราก็จะทราบไม่ได้นามที่เป็นประธานจะแสดงกิริยาอาการ อย่างไร แต่ศัพท์ที่กล่าวกิริยานั้นชื่ออายุตลอดไป เพราะ มีคำศัพท์ที่แสดงกิริยาถึงแผนกหนึ่งก็อธิษฐานก็ ในทีจะสังเกตให้ ทราบแน่ชัดได้ ต้องอาศัยสังเกตดูเครื่องปรุงของศัพท์นั้นๆ เพราะ กิริยาศัพท์ทั้งหมด ย่อมมีมูลเดิมมาจากธาตุดือคำศัพท์อันเป็นมูลรากเป็น สำคัญเสมอกัน เมื่ อจะให้เป็นกิริยาฝ่ายใด ก็ใช้เครื่องประกอบของฝ่าย