อธิบายลำไวยากรณ์ อามาตร : หน้า 20/115

ประโยค- อธิบายลำไวยากรณ์ อามาตร - หน้าที่ 19 วิภัตติทั้งหมด นี้คือ ประกาย หยัตณีและ อัจฉรัตน์ กรีษาณ์พท์ นัน ย่อมบอก อติฏกาล กรีษาณ์พท์ใด ประกอบด้วยวิภัตติตัวใดตัวหนึ่ง ในหมวด วิภัตติทั้ง 2 นี้คือ วิสาสนิต และกาลาคัปติ กรีษาณ์นั้น ย่อม บอก อนตกาล หนิ่ง ถ้าจะสังเกตให้รายละเอียดโดยงามถึง อันเป็นส่วน พิศาดร ซึ่งแยกขยายออกมาจากกาลทั้ง 3 นอกจากสตวิทติแล้ว ยังต้องอายสังเกตคำแปลที่ท่านว่าประจำเฉพาะกาลนั้น ๆ อีกต่อ หนิ่ง ดังที่ได้อธิบายมาแล้วแต่ต้น ตอนที่กล่าวถึงความหมายของ กาลทั้ง 4 กาลของปัญญา และสัตตมี วิภัตติทั้ง 2 นี้ ไม่บ่งว่าบอกลากอะไรลงไปแน่นอน และท่าน ก็มีได้จดลงในกาลแผนใดน แต่ตามมติของอาจารย์ผู้รับมาสั้งหลาย เห็นควรสงเคราะห์วิภัตติทั้ง 2 นี้ลงใน ปัจจุบันกาลใกล้ออนาคต โดยอาศัยสังเกตคำแปลเป็นหลัก เพราะคำแปลอง 2 วิภัตนิ่งมุ่ง ไปในอนาคตาด ยังไม่ลงมือทาลไปก็เดียว แต่ก็วนจะทำอยู่แล้ว ซึ่งหวังไว้ว่าจะต้องทำต่อไปในกาลข้างหน้า ในวิภัตติทั้ง 2 นี้ ปัญญมี บอกความ 3 อย่าง คือ ความมงคับ ได้แก่การสั่ง การบัญชา หรือบงการให้ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยดีดาบ จะทำอย่างอื่นไม่ได้ ท่าน บัญญัติให้แปลว่า "จง" อุ. ว่า ธนะ อาหาร สาเร อาหาร เจ้านำมาซึ่งธนู เจ้านำมาซึ่งลูกศร ท.