การอธิบายลำไภาพบาดในกฎหมายอาญา : หน้า 30/115

ประโยค - อธิบายลำไภาพบาด ( อาญา ฆาต - หน้าที่ 29 เพื่อจำกัดความไม่แน่นอ ถ้าละไว้เสีย อาจทำให้ผู้ฟังหรือผู้อ่านเข้าใจ ความเข้าใจจากที่ประสงค์ได้ ด้วยไม่ทราบว่ากิริยาสัพฑานนั้นเลิงถึง ประธานเช่นไร วันแค่ในที่ซึ่งมีเรื่องนี้ออกมานอจากข้างต้น คือ ได้บ่งประธานไว้แล้ว ซึ่งจำกัดว่า ต้องการอย่างนั้น เช่นนี้จะไม่วาง ไว้อีกก็ได้ เพราะอาจส่งถึงกันได้ โดยอาณาเชษฐหน้าบเป็น หลัก เพราะฉะนั้น ท่านผู้ร้องพากย์มครี จะใช้กิริยาสัพฑาย ปฐมบุรุษ จึงต้องเรียงตัวประธานกำกับไว้ด้วย เพื่อจำกัดความ วัน ไว้แต่ในที่ซึ่งได้รับมามแล้วข้างต้น และกิริยาหลังก็ต้องการตัวนั้น ในที่เช่นนี้คอดออกเสีอได้ หรือในที่ซึ่งกล่าวเป็นกลาง ๆ ไม่เจาะจงคน สัตว์ ที่ ซึ่งของใด ๆ เป็นคำพูดที่ใช้ได้ทั่วไป ในที่เช่นนี้ ก็สมคิอค อกเสีอได้ แม้ในการแปล ก็ต้องอาศัยสังเกตโดยนัยนี้ คือ เมื่อเห็น ประโยคซึ่งก็อาจเป็นปุ่มบุรุษ แม้ไม่มีวัตรประธานก็ได้ ต้องตรวจเนื้อความข้างหน้าว่า ได้กล่าวถึงใคร หรือสิ่งใดมาบ้างแล้ว หรือเป็นแต่กล่าวฉันมาอโศก ๆ คือเป็นกลาง ๆ ไม่เจาะจงใครหรือ สิ่งใด ถ้ามีวัตรประธานที่กล่าวมาแล้วข้างต้น สมนัยเนื้อความใน ตอนหลัง ก็ใช้ตัวนั้นนั่นแหละเป็นวัตรประธานในประโยคหลัง ถ้าเป็น แต่กล่าวเป็นคำกลาง ๆ ไม่เจาะจง ก็ต้องใช้ตัวประธานที่เป็นกลาง ๆ เช่นเดียวกัน ดังที่ใช้กันโดยมาก เช่น ชโล ปูฑโล สุตตา น ปร การณ กมม วุตฺต เป็นต้น ส่วน อนุ ก็ต้องเปลี่ยนไปตามกิริยา แต่ บางคราวก็ถึงต้องแปรเปลี่ยนในประโยคหน้ากลับมาเป็นนาม เพื่อ ให้เป็นประธานในประโยคหลังอีกก็มี ทั้งนี้ต้องแล้วแต่ใจความในที่