การศึกษาเกี่ยวกับบาลีไวรากณ์ : หน้า 17/115

ประโยค - อธิบายบาลีไวรากณ์ อาเขต - หน้าที่ 16 ปลาสุก มาหชนขึ้นแล้วล่ะดู่นี่แสดงว่า ในขณะนั้น เขากำลังทำการดูอะไรอยู่สักอย่างหนึ่ง ซึ่งการดูนยังไม่เสร็จ แต่กำลัง เป็นไปอยู่ 2. ปัจจุบันใกล้ลัดด หมายถึงเรื่องราวหรือการกระทำนี้ ๆ เพิ่งจะเสร็จใหม่ ๆ ใกล้จะล่วงไป,กาล นี้ท่านบัญญัติให้แปลว่า " ย่อม" เช่น อ. สุภ ตี๋ ครี ตู ภิโญ เอ๋ กิโรส ภิญโได้บว่า เธออยากทำอย่างนี้ จริงรึ ? นี้แสดงว่าเพิ่งเสร็สร์ใหม่ ๆ ในระยะใกล้ ๆ 3. ปัจจุบันใกล้อาณาคต หมายถึงเรื่องราวและการกระทำนี้ ๆ ดำเนินใกล้มาจะถึง แต่ยังไม่ถึงก็เท่านั้น. กาล นี้ท่านบัญญัติ ให้แปลว่า "จะ" เช่น อ. กฤต นู โบ อูช ฑิตชาราตกฺย คจฺฉามิ วันนี้ เราจะไปเพื่อประโยชน์แก่การเที่ยวไปเพื่อภิกษณ ที่ไหนหนอแล ? นี้แสดงว่า คิดขึ้นในขณะที่จะใกล้ ๆ จะไป. 4. อดีตกาลไม่มีกำหนด หมายถึงเรื่องราวหรือการกระทำ นั้น ๆ ล่วงไปแล้วโดยหญกหนดไว้ว่า ได้ล่วงไปแล้ว คือได้เป็น แล้วหรือที่สำเร็จแล้วเมื่อไร กาล นี้ ท่านบัญญัติให้แปลว่า "แล้ว" ไว้อย่ากคำพูด เช่น อ. ว่า ยาหุ เสฏฐา มนุสุเสส สาม ไป มุ่งาน วิชฺชติ นักปราชญ์หลายกล่าวแล้วว่า ปัญญาไตรปิฎกในมนุษย์ ทั้งหลาย ปัญญานั้นเองไม่มีแก่เรา นี้แสดงให้เห็นว่า ได้กล่าวกัน มาแล้วไม่ทราบนานเท่าใด 5. อดีตกาลตั้งแต่วานนี้ หมายถึงเรื่องราวหรือการกระทำนี้ ๆ