อธิบายลำไวยากรณ์ : หน้า 28/115

ประโยค - อธิบายลำไวยากรณ์ อำเภอ - หน้าที่ 27 ด้วยวิธีติฝ่ายปุ้มรูป ส่วนรูป และ อุดมรูป คงใช้ ดุมห และ อุมพ ศัพท์เช่นเดียวกัน บรรษณ์ของกิริยากับนามต้องตรงกัน ก็ยกศัพท์ที่ประกอบด้วยวิถีติคำกับตัวประธาน นอกจากจะ ต้องมี วจนะ เสมอกันแล้ว ยังต้องบรรษณ์ตรงกันอีก คือ ถ้า นามนาม หรือ สัพนามใดเป็นประธาน กิริยศัพท์ของประธานนั้น ๆ ต้องเป็นนุบรรษณ์ ๆ ตาม จะต่างบรรษณ์กัน คือ ประธานเป็นบรรษณ์อย่าง หนึ่ง กิริยากเป็นบรรษณ์อย่างหนึ่ง หาไม่เช่น อุ. ว่า คุณณิติ ชนไปอยู่ โส ทาน เทต เขาให้อยู่ซึ่งทาน ตรว คุณสิ ท่านย่อม ทั้งหลายของออกไป มยุ เอง เวทยาม เรา ท. พึงกล่าวอย่างนี้ เป็นต้น ในบางคราวที่ใช้ในการพูดหรือการเขียน ท่านละตัวประธาน เสียงไม่เรียวไว้ด้วย โดยถือเสียงเข้าใจในอยู่แล้ว เพราะเหตุภู บังคับขืนไว้แล้วว่า บรรษณ์ของตัวประธานกับวิถีศัพท์ต้องตรงกัน เพราะนั่น ในการพูดหรือการเขียน เป็นแต่เพียงประกอรศัพท์ ให้ถูกต้องตามวิถีติ ตรงตามบรรษณ์ที่นูนจะออกชื่อ ก็เป็น อับเข้าใจได้เหมือนกัน เช่นจะเรียงคำในพากไทยว่า “เจ้าทำ อย่างนี้” เรียงเป็นพากยุคแต่เพียงว่า “เอ๋า กโร่” โดยมิต้อง ใช้ ตุ๋ (ท่าน) ก็ได้ เพราะคำว่า กโร่ห์ ประกอบด้วย ห วิถีติ ซึ่งเป็นมิยบรรษธ์ เอกวาน จิงบงว่าบันกิริยาของ ตุ๋ which is