ความรู้ประมาณในพระพุทธศาสนา : หน้า 110/188

www.kalyanamitra.org ๓. ความรู้ประมาณคือหลักวิชาสําคัญในการฝึก อบรมครูในพระพุทธศาสนา พระภิกษุผู้เผยแผ่พระพุทธ ศาสนาไม่ว่าจะเป็นผู้ที่ยังไม่หมดกิเลส หรือเป็นพระอรหันต์ผู้ หมดกิเลสแล้ว ไม่ว่าจะอยู่ในยุคต้นพุทธกาลที่ประชาชนผู้ ศรัทธามีน้อย ลาภสักการะยังไม่มีมาก หรือในยุคที่พระพุทธ ศาสนารุ่งเรืองถึงสูงสุด ประชาชนมีศรัทธาเป็นอันมาก ยินดี ถวายลาภสักการะอันประณีต เลี้ยงบำรุงพระภิกษุทั้งหมดใน ๑๖ แคว้นใหญ่ ๕ แคว้นเล็กได้ทุกๆ วันแล้วก็ตาม พระองค์ก็ ทรงกำชับให้รู้จักใช้ปัจจัย ๔ โดยพิจารณาตามความจำเป็นขั้น พื้นฐานของการดำรงชีวิต หลักฐานของเรื่องนี้สังเกตได้จากโอวาทปาฏิโมกข์ซึ่งเป็น นโยบายสำคัญในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตั้งแต่ยุคต้นพุทธ กาล ในโอวาทปาฏิโมกข์นี้พระองค์ทรงเน้นพระอรหันต์ผู้ ทำงานเผยแผ่ให้รู้ประมาณในโภชนาหาร เพื่อให้ต้นแบบที่ดีใน การดำเนินชีวิตและเพื่อไม่ทำตนให้เป็นภาระแก่ญาติโยม สำหรับการฝึกนักเผยแผ่ที่ไม่ใช่พระอรหันต์ พระองค์ก็ทรง กำชับว่า แม้ยังปราบกิเลสได้ไม่หมด ก็ต้องฝึกควบคุมกิเลสด้วย มัตตัญญู คือเป็นผู้รู้จักประมาณในการรับ ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นช่วงต้นพุทธกาล หรือช่วงที่พระพุทธ ศาสนามีความเจริญรุ่งเรืองสูงสุด พระพุทธองค์ก็ยังทรงกำชับ อยู่เสมอว่า “ต้องรู้ประมาณ” โดยในบางโอกาสถึงกับตรัส เตือนสติแรงๆ ว่า ผู้ที่ไม่รู้ประมาณ ไม่ใช่ทายาทของพระองค์ ความรู้ประมาณ พุทธภารกิจเร่งสร้างครู สอ รากฐานความมั่นคงของพระพุทธศาสนา