ความมั่นคงของพระธรรมวินัยในพระพุทธศาสนา : หน้า 152/188

www.kalyanamitra.org ด “แม้หากภิกษุจำนวนมากปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสส นิพพานธาตุ ก็ไม่ทำให้นิพพานพร่องหรือเต็มได้ เหมือนแม่น้ำ สายใดสายหนึ่งในโลกที่ไหลรวมลงสู่มหาสมุทร และสายฝน ตกลงจากฟากฟ้า ก็ไม่ทำให้มหาสมุทรพร่องหรือเต็มได้ การที่ แม้หากภิกษุจำนวนมากปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุ ก็ไม่ทำให้นิพพานพร่องหรือเต็มได้ นี้เป็นธรรมที่น่าอัศจรรย์” จากการศึกษาเรื่องการสร้างความมั่นคงของพระธรรมวินัย มาตามลำดับๆ นี้ ย่อมจะเห็นได้ว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรง ทำงานอย่างรอบคอบ ทรงวางแผนการทำงานอย่างเป็นขั้นตอน ก็ทรงมี โดยทรงเริ่มต้นที่การสร้างบุคคลให้มีความเคารพพระธรรมวินัย สูงสุดดุจเดียวกับพระองค์ไว้เป็นบุคคลต้นแบบ ต่อมาเมื่อพระ ธรรมคำสอนของพระองค์เพิ่มจำนวนมากขึ้น พุทธานุญาตให้วางแนวทางการทำสังคายนาไว้ล่วงหน้า โดย ทรงให้จัดทำไว้เป็นหมวดหมู่ก่อน ต่อจากนั้นก็ประทาน มหาปเทส ๔ ไว้เป็นแนวทางขจัดข้อสงสัยคำเทศน์สอนของ ภิกษุ หรือเป็นเกณฑ์พิจารณาคำเทศน์สอนของภิกษุว่าถูก ต้องตามพระธรรมวินัยหรือไม่ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ในภายหลัง แม้ พระองค์จะทรงวางแนวทางปฏิบัติไว้อย่างเป็นระบบแล้วก็ตาม แต่เพื่อให้เกิดความเข้าใจตรงกันในหมู่พุทธบริษัททั้งปวง พระองค์จึงสรุปหลักการตรัสรู้ธรรมในพระพุทธศาสนาไว้อย่าง ชัดเจนอีกครั้งหนึ่งว่า การปฏิบัติอริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้นที่ ปหาราทสูตร, องอฏฺฐก. ๒๓/๑๙/๒๕๐ (มจร.) ความรู้ประมาณ พุทธภารกิจเร่งสร้างความมั่นคง ๑๗๘ รากฐานความมั่นคงของพระพุทธศาสนา