การเจริญภาวนาเพื่อการหลุดพ้นจากวัฏสงสาร : หน้า 157/188

www.kalyanamitra.org ด อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ” อนึ่ง สิ่งที่ต้องทำความเข้าใจในเบื้องต้นก่อนก็คือ การหลุด พ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารนั้น มิใช่การหลุดพ้น ด้วยการนั่งยานอวกาศไปเรื่อยๆ จนออกนอกจักรวาล แต่จะต้องเริ่มต้นที่การเจริญภาวนาจนกระทั่งใจหยุดนิ่ง สงบจากนิวรณ์ ๕ รวมเป็นจุดเดียวสงบนิ่งเป็นสมาธิ ณ ศูนย์กลางกายของเรา ครั้นเมื่อบำเพ็ญภาวนาต่อไป จิตเป็น สมาธิละเอียดอ่อนยิ่งขึ้นก็จะบรรลุฌานระดับต่างๆ ตามลำดับ ถ้าผู้ปฏิบัติทุ่มเททําความเพียรอย่างต่อเนื่องไม่ท้อถอย ไม่ย่อ หย่อน และถูกต้องตามหลักวิชาก็จะสามารถบรรลุมรรคผล นิพพานซึ่งอยู่ภายในกายกว้างศอก ยาววา หนาคืบ ของเรา นี่เอง" ธรรมระดับต่างๆ นั้น แบ่งออกเป็นกลุ่มๆ ได้ ๓ ระดับ คือ ๑) ธรรมในระดับต้น คือ โลกียฌาน ประกอบด้วย รูปฌาน ๔ และอรูปฌาน ๔ ซึ่งเป็นธรรมะที่อยู่ใน ระดับปุถุชน ๒) ระดับกลาง คือ โคตรภูญาณ (เป็นธรรมะที่อยู่ ระหว่างปุถุชนกับพระอริยบุคคล) และ ๓) ระดับสูงสุด คือ โลกุตตรธรรม ประกอบด้วย มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑ ซึ่งเป็นธรรมที่ทำให้ มหาปรินิพพานสูตร, ที.ม. ๑๐/๑๔๗/๙๒ (มจร.) ๒ ปฐมโรหิตตัสสสูตร อง จตุก. ๓๕/๔๕/๑๖๕ (มมร.) ความรู้ประมาณ ๑๔๗ รากฐานความมั่นคงของพระพุทธศาสนา พุทธภารกิจเร่งสร้างความมั่นคง