ปัจฉิมโอวาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 151/188

www.kalyanamitra.org “ภิกษุสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้บำเพ็ญเพียรอยู่เสมอ ย่อมยังโลกให้สว่างไสว เหมือนพระจันทร์เดือนเพ็ญที่ส่องสว่าง อยู่กลางฟ้า โผล่พ้นแล้วจากหมู่เมฆที่บดบัง ฉะนั้น 9 เมื่อถึงวาระสุดท้ายก่อนที่จะเสด็จดับขันธปรินิพพาน พระองค์ได้ประทานปัจฉิมโอวาทเป็นครั้งสุดท้ายเพื่อเตือนสติ พุทธสาวกทั้งปวงให้ตั้งอยู่ในความไม่ประมาทและทรงตอกย้ำ ภาระหน้าที่การสืบทอดพระพุทธศาสนาให้แผ่ขยายไปยังชาว โลกทั้งปวง ด้วยพระดำรัสว่า “ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้เราขอเตือนเธอทั้งหลาย สังขารทั้ง หลายมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา เธอทั้งหลายจงทำหน้าที่ให้ สำเร็จด้วยความไม่ประมาทเถิด” อ ปัจฉิมโอวาทครั้งสุดท้ายของพระองค์นี้ เป็นการย่อคำสอน ทั้งหมดของพระองค์ตลอด ๔๕ ปีที่ผ่านมา โดยรวมอยู่ในคำว่า “ความไม่ประมาท” เพียงคำเดียว หลังจากตรัสปัจฉิมโอวาทจบลงแล้ว พระองค์ก็ทรงเข้า โลกุตตรฌานไปตามลำดับจนกระทั่งเสด็จดับขันธปรินิพพาน ทอดทิ้งพระสรีระของพระองค์ที่ทรงใช้ตรากตรำประกาศพระ ศาสนามาเป็นเวลานาน ไว้ที่สาลวโนทยาน ท่ามกลางพระภิกษุ สาวกที่ล้อมรอบ ส่วนธรรมกายของพระองค์ก็เสด็จเข้าพระ นิพพานไป ดั่งพระพุทธพจน์ที่ว่า สุมนสามเณร, ขุ.ธ. ๔๓/๑๒/๑๔๔ (มมร.) ๒ มหาปรินิพพานสูตร, ที.ปา. ๑๐/๒๑๘/๑๖๖ (มจร.) ความรู้ประมาณ รากฐานความมั่นคงของพระพุทธศาสนา တော พุทธภารกิจเร่งสร้างความมั่นคง