ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายบาลีไว้อากรณ์ สมาทและตัชฌิต - หน้าที่ 5
อิตถิ อติฎิิ เอว รัตน อติฎิิรัตน์ คำว่า คือหญิง.
นภิยา ตรี เนติัิ ฝังแห่งแม่น้ำ.
เถรียบ สุโท โกรีสาทัง เสียงแห่งกลอง.
ภูกุนี้ สิลิ ภูษิ สิสัง สิฬังภิกฺขุ.
อุ การินต์
อุ การินต์นี้ แม้ทั้งศัพท์เก่าและศัพท์ที่สำเร็จมาจากปัจจัย คึง
ไว้ตามเดิมทั้ง ๒ ลิงค์ ไม่ต้องรำ่ระยะ เช่น-
ปู่ กดญฺจ กดญฺจ กดญฺกดเวที ชนทั้งกดญฺกดเวที.
อิฏฺถิ วุฒา สุโท วิสุทฺโท เสียงแห่งหญิงสาว.
บทสำเร็จของสมานเนื่องด้วยสนธิ
เวลาดาขสมกันแล้ว เพื่อจะให้น้อยลงอีก ควรสนธิ
บทที่สนธิอื่นได้มา วิธิสเนฉันน์ ๆ จะอำนวยให้ ดังให้การต่อไปนี้:
ก. เพื่อไฟเพราะ เช่น อุ เทวนํ อนิไท เทวนํมโนผู้เป็น
จอมแห่งเทวา.
ข. เพื่อใช้ธนูให้น้อย เช่น อุ ปญฺญ อินฺทินํ ปญฺญํอินํญริ
อินทรีย์ ๕.
ยังมีบทสนธิอีกอย่างหนึ่ง ที่มีข้อบังคับให้ใช้ในเวลเข้าสมาส
กันแล้ว คือสัญญา: การช่ออัญรฺ กรัชอัญรฺนี้ มีฤทธิ์ว่า
ขามหลัง เป็นพยัญชนะที่ ๒ ในวรรคทั้ง ๕ คือว่า ข อ รถ ถ อ
ต้องช่ออัญรฺ ที่ ๑ ในวรรคทั้ง ๕ เข้าข้างหน้า ให้เป็นตัวสะกดบน
หน้าเสมอ ไป ดังนี้:-