บาลีไวรญาณิ: สมาธิและตัณหิติ : หน้า 63/94

ประโยค - อธิบายบาลีไวรญาณิ สมาธิและตัณหิติ - หน้า 62 นิค ปัจ สายปุฏุตสุ อปจิต เป็น สายฏุปฏิโก ลบ ณ แล้วที่มะ เพราะเป็นอัตตโมพัญชนะ. ณิ ปัจ อุปฐุสุ อปจุ เป็น โอปะวา วิภาร อู เป็น โอ. เมื่อ ปัจ สมณสุข อปัจ เป็น สามเณโร ที่มะ อะ เป็น อา. ที่ว่ามะนั้น หมายความว่า ทำสระสั้นให้อยไว ที่ว่าไม่มะนั้น เพราะเป็นพญาชนะสังโยค. ตรตษายติทิต อทิสติ ที่มี อากิ ศพท์ ติดอยู่ข้างหลัง มีอยู ๑ อย่าง คือ ตรตยาทิตต. ๑ ราคา ทิต. ๑ ชาตาทิต. ๑ ทั้ง นี้ ลง ปัจจัยแทน ศัพท์ ได้มาไม่มีมีกำหนด ถ้าปัจจัยในตรตษิหลาน ไปอ้างกันกับ ปัจจัยในตรตษิตอื่น ๆ แล้ว จงเปลและเทียบเคียงดูในตรตษิอื่น ๆ ที่ แทนศัพท์ได้เฉพาะเสี่อ่อน เมื่อเห็นว่าความไม่ชัด ทั้งไม่ถูกต้อง ตามที่ภาษานิยมแล้ว พึงเข้าใจว่า เป็นตรติ ๑ อย่างนี้ อย่างใด อย่างหนึ่งแน่นอนแล้ว ต่อจากนั้นจงวิเคราะห์ดู เมื่อเห็นว่าดี เป็นอันใช้ได้. ในตรตษิติติดนี้ ลง นิฏ ปิณิจ แทนศัพท์ได้มา มี ตรติ ศัพท์ ซึ่งเปล่า ย่อมมาจน เป็นตน คำว่า เป็นตน นั่นเอง ให้สิ่ง ถึงศัพท์อื่น ๆ ได้หลายอย่างต่อไป เช่น คำว่า ยมด ย่อมเที่ยวไป, คจุดิ ยอมไป, คำ กระทำแล้ว ยุดิ ประกอบแล้ว, สัตสู ระคนแล้ว. และยังมีอื่น ๆ อีกมาก รวมความว่า ใช้แทนศัพท์ได้ ทั้งที่เป็นก็รียา อายาท และก็ยากิดี ทั้งที่เป็นนามนาม และ คุณนาม.