ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายบาใจการณี สมาสและตำัthิ- หน้าที่ 81
ฯ ยังขาดอยู่ท่ีตัวของ เศษ จะครบเป็น ๑-๔ ร้อย ๆ ๆ โกฐิ
ถ้าจะครบ 1 ใช้ อตุฤดูย เรียกว่าที่ 3 ทั้งกิ่ง หมายความว่า 2
กับครั้ง เช่น 2,500 ถ้าจะครบ 4 ใช้ อตุฤดูทด จะงเเล้วที่ 4
ทั้งกิ่ง หมายความว่า 1 กับครั้ง เช่น 3,500 ถ้าประกอบต้อง
เรียงบานนานของจำนวนนั้น ไว้หน้าของจำนวนเต็ม อย่างที่
กล่าวในข้อ ก. เช่น นก 2,500 ประกอบว่า อตุฤดูเลย สกุณานิ
ทสหาสูส. หมู 4,500 ประกอบว่า อตุฤดูสม มูลกัน ทสหาสูส
ดังนี้ เป็นตัวอย่าง ส่วนที่ 5 ทั้งกิ่ง หรือที่ 5 ทั้งกิ่ง ลอด ที่ 10 ทั้งกิ่ง
ต้องใช้ปุรณสังขยา ต่อ กับ อตุฤดู ศพผ เป็น อตุฤดูปัจจุบ อตุฤดูฉ
ดฯ อตุผสม ฯ เป็นฉัน.
สังขยายที่ประกอบด้วย อตุฤดู ศพผนี้ เม็จะเป็นปุรณทิฏฐิ
จริง แค่จำนวนที่บอกเต็มนั้น กล่าวเฉพาะจำนวนการรับ คือสังขยา
เท่านั้น ไม่ได้หมายถึงสิ่งที่ถูกซึ่เป็นที่เต็ม เช่น คำว่า คน 200
ทั้งกิ่ง ถือเอาความว่า 150 คน อตุผู คือ ถือเป็นเครื่องแสดง
ถึงจำนวน คือสังขยา ไม่แสดงถึงคนที่ 150 ดังนี้ เพราะฉะนั้น
ปุรณทิฏฐิ ที่ประกอบด้วย อตุฤดู ศพผนี้ จึงใช้ผู้ถูกูกในวิเคราะห์
เป็นพูวงวูได้.
สังขาติฏฐิ
ในทิฏฐินี้จะปัจจัยแทน ปริมาณ ศพผ ซึ่งแปลว่า การ
กำหนด, การนับ, คือกำหนดวัตถุน ๆ ให้รู้จำนวว่าเท่าไรแล้ว
ลงปัจจัยไว้สังขยา ซึ่งบอกจำนวน ในทิฏฐินี ลง ก ๆ ปัจจัยตัวเดียว