อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมานและทัศน : หน้า 91/94

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมานและทัศน - หน้าที่ 90 ที่ลงใน อิม ศัพท์ (นี้) ดังนี้ ป. อยู่ ปกาโร อติฏ อ. ประการนี้. ทุ. อิม ปการี อติฏ ตั้งประการนี้ ด. อิมา ปการน อติฏ ด้วยประการนี้. จ. อสูส ปาการสู อติฏ แก้ประการนี้. ปญ อสูมา ปการา อติฏ แต่ประการนี้ จ. อสูส ปาการสู อติฏ แห่งประการนี้ ส. อสูมิ ปาการ อติฏ ในประการนี้. อันยัง ยังมีปัญญาอนนี้อือ คือ ตฏตา ปัจฉา ลงหลังสัพพนาม แทน ปารถ ศัพท์เหมือนกัน เช่น ตถตา อดตา อนุญตุตา เป็นฉัน และศัพท์ที่ลง อัพยา ปัจฉาในนาม ตอน อัพยศพท์ ก็จัด เป็นฉัน ตัทติได้ ตัทตินี้เป็น อลงค์ คือไม่เป็นสังเขปอะไร และ จะย้ายแจกด้วยวิภัตติทั้ง ๓ ลงในสังเขปทั้ง ๓ ไปไม่ได้. ตัทติทีเหลือจากสามัญตัทติทีมิ ๒ คือ อุปมตัทติ ๑. นิสารตัทติ ๑. อุปมตัทติ ตัทตินี้ มีปัจจัย ๑ ตัว คือ อายตตุต ลงแทน วิอ ศัพท์ ซึ่งเป็นตัวอุปมาในข้อความ มีวิเคราะห์ ดังนี้ :- ธโม วิจิลสติธ ธามยิตตย (ย อุตต วจกฺตา) ย่อม ปรากฏอุคควัน เหตุนี้นะ (ต อุตต วจกฺตน) ชื่อ ธุมยิตตตะ (ปรากฏอุคควัน).