อธิบายลำใวยากรณ์และสมาคม : หน้า 38/94

ประโยค - อธิบายลำใวยากรณ์ สมาคมและขั้นติ - หน้า 37 2. ตา อายโย เฉื่อ ตานิ=คุณธมาลาทิณี วงฃ์ญู มัน ท.(ตา คุณธมาลา ของหอมและระเบียบ ท. เหล่านัน เป็นต้น ของวัตถ ท. หล่อใด วัดฑ. หลานนั่น ชื่อว่างิของหอมและระเบียบเป็นต้น. ตอนนี้เป็นภูมิสุตามิกรุณพุทธพิ มีวันทาวสมาคมเป็นท้อง. 3. คุณธมาลาทิณี หฤเสย สะ=คุณธมาลาทิณีทุตา มนุษสา (วัดฑุ ท.) มืองหอมและระเบียบเป็นต้น (มี) ในมือ ท. ของมนุษย์ ท. หล่าใด มนุษย์ ท. หลานนั่น ชื่อว่าวัดมีของหอมและระเบียบเป็นต้น. ในมือ ท. ของมนุษย์ ท. หลานนั่น ชื่อว่าวัดมีของหอมและระเบียบเป็นต้น ในมือ ท. ของมนุษย์ ท. หลานนั่น ชื่อว่าวัดมีของหอมและระเบียบเป็นต้น. ฉะนั้นเป็นภูมิสุตามิกรุณพุทธพิ มีวันทาวและฉัฐิตลายกรินพุทธพิ มันทวนทะและ ฉัฐิตลายกรินพุทธพิเป็นท้อง ในอ. นี้จะพึงเห็นได้ว่า เวลาดัง วิเคราะห์ ตั้งไปตามลำดับเลข ๑,๒,๓. แต่เวลาเปล่าต้องเปล่าลำดับ คือแปลคำว่า มีวัตถุ เป็นสมาสที่ 2 ต่อไปยังแปลสมาสที่ 1. ว่าง หอมและระเบียบ, แต่ต่ออย่างนี้ สมาสที่ 3 และที่ 2 เมื่แปลคำแรก ใช้แต่คำว่ามีขึ้นก่อน เช่นสมาสที่ 3 แปลคำว่ามีขึ้นต้น คำว่า ในมือ ซึ่งเป็นสมาสเดียวกันอยู่ตอนท้าย และสมาสที่ 2 คำว่า มีก็ม เป็นต้น อยู่หลัง ถึงกระนั้นก็เป็นเพราะความนิยมของภาษา จะเปล ให้ติดต่อกันไปทีเดียวก็เสียดความ แต่มือคำว่ามีขึ้นแปลกันแล้ว ก็เป็นอันว่าแปลก่อนอยู่นั่นเอง วิธีตั้งวิเคราะห์และแปลสมาสทูง คดัง กล่าวมานี้ เป็นแต่พอเป็นเครื่องสังเกตประการหนึ่ง เท่านั้น เพราะ บางสมาสไม่เข้าในกฎเกณฑ์นี้ก็ยังมีอยู่ บางสมาสตั้งก่อนแปลก่อน ตั้งหลัง แปลหลังก็มี เพราะฉะนั้นตั้งข้อสังเกตไว้ก็ ออก อย่างหนึ่้ง คือ:- บาง