ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค -อธิบายลำไยบาวฤทธิ์ สมานและตัชจด - หน้าที่ 83
ทวิวิธี วิภาควิชา ทวิวิชา โดยส่วน ท. 2 ชื่อ ทวิวิชา.
โสโจโจ้
ปลทน วิภาคเชน ปกโส โดยความจำแนก โดยบอก ชื่อ ปทโจ.
สุดเตยน วิภาคเชน สุดโต โดยความจำแนก โดยสูตร ชื่อ สุดโต.
ดัทธิดนี้เป็น อลงค์ คือเมื่อลำงูรบแล้ว จะไปแจกในลังค์
ทั้ง 3 ไม่ได้ เพราะเป็นตายวิภาคตัศซั่น. ธ ปัจจัย ลงเฉพาะ
ปกติสังเขยเท่านั้น อลงในอเคศท์ ให้ดัง วิ เป็นอควานะ ตั้ง
แต่ ทวิ ไปให้ดัง วิ เป็นพุทธวนะ ดังตัวอย่างข้างต้น ธ ปัจจัยนี้
มีรูปคล้ายกับ วิ ศัพท์ งสังเกตได้ว่า วิ ศัพท์นี้ก็เป็นศัพท์ต่อ
เข้ากับปกติสังเขยเหมือนกัน แต่งสังเกตได้ง่าย เพราะ วี อักษร นำ
หน้า ธ อักษรเสมอ เช่น เอกวิธี ทวิวิยา ปฏวิริยา สตวิวิราแปล
ว่าอย่างเดียว, มี ๒ อย่าง, มี ๕ อย่าง, มี ๓ อย่าง, เป็นต้น
และ วิ ศัพท์ แตกตาม วิภาคต์ ตั้ง 3 ใน 3 ลิงค์ได้ ส่วน ธ ปัจจัย
เมื่อประกอบเข้าแล้วก็ย่อมปรากฏชัด เช่น เอกธ ฤๅฯ สต ฤๅฯ
เป็นต้น แต่เป็นตายวิภาคต์ อย่างเดียว แปลว่า โดย ส่วน ตาม
วนนั้นๆ.
ส่วน โส ปัจจัยนั้น ลงในศัพท์นามนาม ในรูปสำริดลึก โส
ปัจจัยปรากฏอยู่ท้ายศัพท์ เช่น สุดโต โปกโล เป็นต้น คลังกับ
ศัพท์ทำพวกมาในคะ แต่ในบคณะนั้นท่านแปล ส วิภาคดีเป็น
โอ แล้วลง ส อาทม จึงเป็น โส. เช่น เฟดโต อยโโต เฟดโต
เป็นต้น. ในทุติยังก็เหมือนกัน เช่น สุดโต โปกโล เป็นต้น เมื่อ