ข้อความต้นฉบับในหน้า
ปัญญาบารมี หนทางการสร้างปัญญา
เมื่อศึกษาสโมทนาภาษา (สรุปการบำเพ็ญบารมี ๓๐ ข้อ ซึ่งก่อภาพนาม ๑.๒๔) ก็พบว่า วิริยะบันฑิต ในวิริยะชาดก เป็นปัญญาบารมี (ย่อว่า “วี.”) ในทศชาดก จัดเป็นสัจบารมี มโหสิบันฑิต ใน มโหสิชาดก เป็นปัญญาอุปบารมี (ย่อว่า “ม.”) บางที่เรียกว่า ออมมัคคชาดก, เสนากับิทิด ในเสนชาดก เป็นปัญญาปรมตบารม (บางที่เรียกว่า สัตตวัฏฎ๚ชาดก ไม่ปรากฏในทศชาดก
ชาดกเรื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับปัญญาบารมี
๑. ปัญญาบารมี
ได้แก่ มหาโค.Builderทบัณฑิต' ว่าด้วยจริยาวัตรของมหาโคBuilderทพรมณ์, ทุกทาบบันฑิต ว่าด้วยความชื่นดี, มหาโพธิชาดก ว่าด้วยปฏิบัติของผู้นำ
๒. ชาดกอื่น ๆ ที่ทรงปรารภพระปัญญาบารมี เช่น ดินทุกชาดก ว่าด้วยอุบาย, ปุณณผลิชาดก ว่าด้วยการไม่ระลึกถึง, ตลสารชาดก คนฉลาดยอ่มไม่แสดงอาการให้ศัตรูเห็น, สุจิชาดก ว่าด้วยเข้ม, สุปปาราชาดก ว่าด้วยทะเล ๖ ประการ เป็นต้น
แต่ในหนังสือเล่มนี้ นำชาดกมาเสนอเพียง ๔ เรื่อง พอเป็นแนวทางในการสร้างสัษย์ที่จะก่อให้เกิดปัญญาแก่ตนเอง
.................................
* พระสุต้นปิฎก ขุททกนิกาย จารึปิฎก, ล.๘๔, น.๕๕,๕, มมร.
* ทางน้ำได้ดี, ทางระบายน้ำ, ท่อน้ำใหญ
* ข้าวคั่วผง, ขนมผง, ขนมแป้งที่ไม่บูด เช่น ขนมที่เรียกว่า ฉันอับและขนมปัง เป็นต้น
* ถุงหนัง
* ปริมาณกี่ปี อรรถกถาขุททกนิกาย จารึปิฎก, ล.๘๔, น.๓๒, มมร