ความสำคัญของปัญญา : หน้า 135/144

(ชุม. ๔๐๘/๒๑) (อนุวุฒิติติสุตษ สาหรม อวิชานโต ปริศวาสสกส ปญฺญา น ปญฺญาปฏิ) อนาวุฒิติสุตษ อนาวาหกเจตโล ปญฺญาปปิ่นสุต นฤกษาชาติโก ภย. ปัญญาแล ประเสริฐกว่าทรัพย์ (ปญฺญาวธนเสนโย) ข.เณร. ๒๖/๓/๗๙ ปัญญาไม่มีแก่ผู้ไม่มีพินิจ (นติ) ปญฺญา อปลายโต ข.๘/๔๕ ปัญญาอันล้ำเลิศนั้น ย่อมทำคุณให้แก่บุคคล ยิ่งกว่ามีทรัพย์นับแสน แม้มี่ปัญญาดังปราชญ์ แต่ถ้าเป็นผู้รังคิดให้รบกวนก่อน ก็อาจเป็น ผู้มีปัญญาและประพฤติชอบแล้ว ปัญญาเพียงดังแผ่นดินย่อมเกิด เพราะความประกอบโดยแท้ ความสิ้น ไปแห่งปัญญาเพียงดังแผ่นดิน เพราะความไม่ประกอบ (โยคา เว ชายติ ภูริ อโยกา ภูริสงโโย) ข.๒๕/๕๒ ผู้มีปัญญาน้อยย่อมเล็งเห็นกามคุณเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นโรค, ผู้เห็นอย่างนี้ ย่อมละความพอใจในกามอัน เป็นทุกข์ เป็นทุก ยัยได้. (ส ปญฺญา กามเณ อนาวติ อนฉโต ทุกโข โรคโข) เอว วิบูลี ปชาราณี hatํ า ทุกฺขสาเมสุพุทธา(สรฺกฺุวโพลิสฺดาว) ผู้มีปัญญาพึงรู้ได้ด้วยการสนทนา (สากจฉาย ปญฺญา เวทิตพฺพา.) ผู้มีปัญญาพึงรักษาจิตที่เห็นได้สนายาก ละเอียดจึงนัก มักกไปใน อารมณ์ตามความใคร่ (เพราะจะว่า) จิตที่คุ้มครองไว้ได้ เป็นเหตุทำสุขมาณไ. (ขุ.ม. ๔๐/๔๐) (สุทุกข์ สุขุ่น เอกดา กามปิติณ จิตติ ราเทนา เมตติ จิตติ คุตติ สุขาว.) ผู้มีปัญญาถึงพร้อมด้วยความรู้ ฉลาดในวิธีจัดการงาน รักษาและรู้สมัย เขาพึงอยู่ในราชการได้ (ปญฺญา พุทธิสมาโน วิธานวิธีการเกลีโก กาลสมญา จ สาราวสติเเส.) ผู้มีปัญญาอยู่ครองเรือน เป็นไปเพื่อประโยชน์แก่คนมาก (พูหนั วด อตฺถาย สปุปโต ภุมวาสิตาเเส.)