ข้อความต้นฉบับในหน้า
ปัญญาบารมี หนทางการสร้างปัญญา
55
พระราชาทรงสดับดังนั้น จึงทรงสถาปนานับถือต่อว่า ท่านเสนาะ
เราจะนำบันฑิตมาตรองึง. เสนาบดีตัดว่าจะ จำเดิมแต่เวลาที่โหลกฐูมา
ในราชสำนักนี้ พวกเรา ๔ คน จักหมดรักมั่น พระราชาจักไม่ทรงทราบว่าว
พวกเรามีอยู่. ไม่ควรให้นำโหลกฐูมาตรองั้นมา เพราะความตระหนกกล้า.
จึงทูลว่า ข้างแต่มหาราช บุคคลไม่ชื่อว่าเป็นบัณฑิต ด้วยเหตุเพียงเท่านี้
ข้อั้นนังเป็นการเล็กน้อย พระราชาทรงมีพระองค์เป็นกลาง จึงส่งทูตนั้น
กลับไปด้วยพระราชดำรัสสั่งว่าจะจงพิจารณาโหลกฐูนั้น ในเทนั้นต่อไป.
2. พระโหลกฐูนิรท ตรงแก้ปัญหาหัวข้อว่า "โค"
มีความว่า บรรซษาวปจีนยามมัชฌิมาคมคนหนึ่งคิดว่า เมื่อฝนตก
เราเต้นา. จึงชื่อโคแต่บ้านอื่น นำมาให้อยู่ในบ้าน. รุ่งขึ้น นำไปสู่พี่สาว
เพื่อให้ทาน นั่งอยู่บนหลังโค เหน็ดเหนื่อย ก็ลงนังโคนต้นไม้เลยหลับไป.
ชนะแน่น โอรคนึงมาพโคนันไป. บรรซsเจ้าของโคนั้นตื่นมาา ไม่เห็นโค
ค้นหาโคข้างโน้นข้างนี้ เห็นโจรจึงวิ่งไล่ไปโดยรวดกล่าวว่า แกะนำโคของ
ข้าไปไหน โอรกล่าวตอบว่า แกพูดอะไร ข้าจะนำโดยของข้าไปสู่ที่ต้องการ.
มหาชนต่างมาฟัง ชนทั้งสองวิ่ว่ากันจนแน่น.
มโหลกฐูนี้ได้ฟังเสียงคนทั้งหลาย ไปทางประดาศาลา. จึงให้เรียก
คนทั้งสองมา เห็นกริยาของคนทั้งสองก็รู้ว่า คนนี้เป็นโจร คนนี้เป็นเจ้าของโค.
แต่ริงรู้ ก็ถามว่า ท่านทั้งสองวิ่ว่ากันเพราะเหตุไร. เจ้าของโคกล่าวว่าข้าแต่เเน่ ข้เจ้าซื้อโคนี้แต่นบ้านโน้น นำมาให้อยู่ในบ้าน นำไปสู่ที่มีพลัวแต่เข้า. ชายนี่พาโคหนี้ไป เพราะเห็นข้าพเจ้าเปนอย่าง.ในเวลานั้น.
ข้าพเจ้าอนุญาตให้ข้าพเจ้าซื้อโคนี้มา ฝ่ายโจรกล่าวว่า โคนี้ก็ดในบ้านของข้าพเจ้า ชายนี้พูดไปด.