ปัญญาบารมี หนทางการสร้างปัญญา : หน้า 16/144

ปัญญาบารมี หนทางการสร้างปัญญา ๑ ๒ ๓ ส่วนใหญ่พันธูสัตว์จะใช้ปัญญาที่มีอยู่แล้ว ในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น จัดเป็นจินตมยปัญญา การแสดงธรรมชนิดพุทธศาสนาจัดเป็นมุมเทสนามัย (บุญอันเกิดจากการแสดงธรรม) เป็นภาวนาอย่างหนึ่ง หรือจะเรียกว่า ภาวนามยปัญญา อย่างหนึ่ง ชาดก คืออะไร ชาดก หรือ ชาดก แปลว่า ผู้เกิด มีรากคำมาจากชฎฺฎ ว่า ชน แปลว่า " เกิด " ชาดก คือ เรื่องราวหรือชิ้นประวัติในชาติ ก่อนของพระพุทธเจ้า คือ สมัยที่พระองค์เป็นพระโพสต์สัตว์บริเวณเพิ่อนบารมีเพื่อทรงรู้อยู่ พระองค์ทรงนำมา เล่าให้พระสงฆ์ฟังในโอกาสต่าง ๆ เรียกเรื่องในอดีตของพระองค์ ว่า ชาดก ชาดกเป็นเรื่องเล่าคล้ายๆ ทาน บางครั้งจึงเรียกว่า นิทานชาดก แต่มีความหมายแตกต่างจากนิทานที่เล่ากันทั่วไป คือ ชาดกเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง แต่นิทานเป็นเรื่องที่แต่งขึ้น ชาดกที่ปรากฏในพระไตรปิฎก ในพระสดัดันติปิฏก ขุททกนิกาย ชาดก มีทั้งหมด ๔๙๗ เรื่อง ปรากฏในเล่มที่ ๒๗ มี ๒๔ เรื่อง, ในเล่มที่ ๒๘ มี ๒๒ เรื่อง ข้อคิดเห็นสิ่งที่ก่อให้เกิดปัญญาที่ได้จากชาดก ก) นิทานที่ชอบสอน ชอบแสดงธรรม มีนปราชญ์ทางศาสนา ๆ ท่าน หนึ่งกล่าวไว้ว่า " เรียน ๑๐ ปี สู้สอน ๔ ปีไม่ได้ สอน ๔ ปี สู้เขียน หน้าสือ ๔ ปีไม่ได้" ดังนั้นการสอนจึงได้ปัญญามากกว่าการเรียน วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี พระราชธรรมเวท, ศิลปะการเทวดา, นักหนากบการเทวดา, น. ๕๕