ข้อความต้นฉบับในหน้า
แนวทางการสร้างสติปัญญาที่ก่อให้เกิดปัญญา
ความรู้มูล ๒ ประเภท คือ ความรู้ที่มีมาแต่กำเนิด (สหชาติปัญญา หรือ สหชาติกปัญญา หรือ สชาติปัญญา, สหัสชาติ หมายถึงเกิดร่วมกัน สหชาติปัญญา หมายถึง ปัญญาที่เกิดพร้อมมูลุภิสณิท เป็นปัญญาที่เราเคยสะสมมาแล้วในอดีตชาต และความรู้ที่ขึ้นด้วยการศึกษา (โยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดขึ้นเพราะประกอบ มีทางเกิดอยู่ ๓ ทาง - สุตตมปัญญา จินตมปัญญา ภาวนามยปัญญา ดังกล่าวไปแล้ว) อย่างแรกเป็นความรู้พื้นฐานที่ทุกคนพึงมี มาบ้างน้อยบ้างแล้วแต่บุคคล บางคนก็มีความรู้พิเศษที่อื่นไม่มี ภาษาไทยเรียกว่า พรสวรรค์.
จากชาดก ๕ เรื่องที่นำมาศึกษา จะพบว่า พระโพธิสัตว์มิษฐานปัญญา จะไม่มีการกล่าวถึงว่า ท่านเรียนความรู้มาจากที่ใด อย่างไร ความรอบรู้ที่ค่อยๆ สะสมบ่มบ่มข้ามชาติจนสอนตนเองได้ มีเพียงความรู้ที่ได้จากการหาข้อมูลในปัจจุบัน เรียกว่า สุตตปัญญา เช่นชาตที่ผ่านมาเป็น มโหสถ บัณฑิต ที่ได้ข้อมูลจากนกแก้วบ้าง จารบรรบ้าง.
...........................................................................
วิทย วิคทเวทย์. ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร., พระพุทธศาสนา ม. ๒