การสนทนาของพระเจ้าหญิงชยาราชและวิรุฬพราหมณ์ : หน้า 39/144

พระเจ้าหญิงชยาราชผู้ยิ่งญิฏิศิลโตร นั้น ตรัสถามปัญหาเรื่องชื่อยาม ยะ เราไม่อาจจะแก้ได้ เรารู้ว่าท่านจักสามารถ จึงกราบทูลพระองค์ให้ทรงทราบ พระองค์พระราชทานเครื่องบรรเททุกการ เมื่อจะทรงส่งเรามายังสำนักของท่าน เพื่อถามปัญหา ได้รับส่งว่าเจ้าจงไปยังสำนักของวิรุฬพราหมณ์ ถามถึงแนวรรลและธรรมแห่งปัญหานี้ บัดนี้เรามาท่านแล้ว ท่านจงบอกอรรถะและธรรมนัน กีในครั้งนั้น ท่านวิรุฬพราหมณ์ คิดว่าเราจักกำหนดจิตของมหาชนนี้ จึ่งนุ่งอยู่กับการวินิจฉัยความ คลาดเคลื่อนกันมิด กันของมหาชน ก็ไม่มีโอกาสที่จะจะแก้ปัญหาได เมื่อจะบอกความข้อนั้น จึงกล่าวคาถา ความว่า ก่อนพราหมณ์ เราคิดว่าจักกันแม่ลูกคา แต่ไม่อาจจะกันแม่ใหญ่นั้นได้ เพราะเหตุนี้โอกาสนันจักมิได้อย่างไร เมื่อท่านถามถึงอรรถะและธรรม เราจึงไม่อาจจะแก้ปัญหาได คาถานี้มิ่งอรรถะบาบดังนี้ ดูก่อนสหายพราหมณ์ เราเกิดความกังวล ขวนขวายว่า จักปิดกันแม่ม่าน้องคา คืออติฌิตีต่าง ๆ กันของมหาชน ก็ไม่สามารถจะกันเสียงอันดังนั้นได้ เพราะฉนั้น จักมีโอกาสได้อย่างไร้น เมื่อ โอกาสไม่มี เราก็สั่นสะเทือนแก่ท่านไม่ได้ เมื่อไม่ได้ความที่แน่แน่นและไม่มีโอกาส ถึงจะถูกท่านถามก็ไม่สามารถจะบอกอรรถะและธรรมแก่นักได้ ครั้นอรรถพราหมณ์กล่าวอย่างนี้แล้ว จึงบอกว่า บุรุษชายของเราเป็น คนฉลาด มีปัญญาปราดเปรื่องกว่าเรา เขาจักพยากรณ์ได้ ท่านงปลันดังนี้ของเขาเกิด ดังนี้แล้ว กล่าวคาถา ความว่า แต่ก็ทธกระ ผู้เป็นบุตรเทิดแต่ต่อของเราอยู่ เชิญท่านไปถามอรรถะและธรรมะแห่งดูเดิร ท่านพราหมณ์