ปัญญาบารมี: หนทางการสร้างปัญญา : หน้า 124/144

ปัญญาบารมี หนทางการสร้างปัญญา ๑๒๕ สมฐานกถา สรุปการบำเพ็ญบารมี ๓๐ ข้อ สังขปลนักดิต เป็นผีเสื้อสมบัติชารมี ในภาพที่เราเป็น ยุิญชญกุมาร มาโควินทพรหมณี คณะเถียงช้าง อโยธราชโอรส กัลลาลัย สุวรรณสาม มูลเทวะและเนมิราช บารมีหล่านี้เป็นอุปบารมี ในบทที่เราเป็นมโหฬผูเป็นทรัพย์ของรัฐ คุณตละต้นละและนานกระทา บารมีเหล่านี้เป็นปัญญาอุปบารมี ในบท ที่เราเป็นวิรัชน์ติเตและสุจิพรามณ์ มาตังจะ ผู้เป็น ศิษย์เก่าของอาจารย์ บารมีทั้ง ๒ ครั้งนี้ เป็น ปัญญาบารมี ในบทที่เราเป็นพระราชาผู้มีศีล มี ความเพียร เป็นผู้ก่อให้เกิดสัตว์กุสัณฑทก บารมีนี้เป็นปัญญาอุปบารมี อรรถกถาพุทธวจนที่ ๑ ปรามิกถา อนึ่ง อัตภาพที่พระโพธิสัตว์บำเพ็ญความเป็นผู้มีปัญญาบารมี คือ ใน กาลเป็นวิรัชนิติกาลเป็นมหาโควินทบันฑิต กาลเป็นกฤตบาลบันฑิต กาลเป็นอรภนักิติกาลเป็นโพธิบริทบากก กาลเป็นมโหสถินิตจะนับ ประมาณมิได้ ก็โดยที่แท้ในสัตตภัสสดก ความเป็นปัญญาบารมีของพระโพธิสัตว์ผู้แสดงงูในกระสอม ในครรภ์เป็นเสนับนิตย์ว่า เราใช้ปัญญาใค้ครอบอยู่ ได้ช่วยปลดเปลื้องพรหมน ให้พ้นจากทุกๆ ผู้สมด้วยปัญญาของเราไม่มี นี้เป็นปัญญา บารมีของเรา ดังนี้ จัดเป็นปรมัตถบารมี ------------------------------------------------ ** พระสูตรต้นฉบับ ขฺุกกณกถา จารยปุณฺโณ, น.๑๘๘, น.๙๕๕, มม. ** วิสุทธิชนะสิทธิ อรรถกถาขุนกถา อปทาน, ส.๓๙๗, น.๙๙๕, มม.