ข้อความต้นฉบับในหน้า
“จำอิลลีสเศรษฐีได้ไหม”
ช่างกัลบกกราบทูลว่า “ตรวจดูศีรษะแล้วคงจำได้ พระเจ้าข้า”
ท้าวสักกะได้สดับเช่นนั้น ทรงบันดาลให้เกิดปุ่มขึ้นที่ศีรษะทันที ช่างกัลบกตรวจดูศีรษะ
ของคนทั้งสอง เห็นมีปุ่มเหมือนกัน จึงกราบทูลว่า
“ข้าแต่มหาราชเจ้า คนทั้งสองหลังค่อม เดินเขยก ตาเหล่ มีตุ่มที่ศีรษะ ข้าพระองค์ไม่
สามารถชี้ตัวได้ว่า คนไหนเป็นเศรษฐีตัวจริง คนไหนเป็นเศรษฐีตัวปลอม พระเจ้าข้า”
ท่านเศรษฐีฟังแล้ว ตัวสั่นงันงก ไม่อาจตั้งสติไว้ได้ เพราะความโลภในทรัพย์ ถึงกับเป็นลม
ล้มฟุบต่อหน้าพระที่นั่ง ขณะนั้น ท้าวสักกะกล่าวกับพระราชาว่า
“ดูก่อนมหาราช เราไม่ใช่อิลลีสะ เราเป็นท้าวสักกะ”
จากนั้น ทรงประทับยืนอยู่ในอากาศด้วยท่าทางที่สง่างาม พวกลูกๆ ช่วยกันเอาน้ำมาลูบหน้า
ท่านเศรษฐีให้ฟื้นคืนมา และรีบลุกขึ้นยืนไหว้ท้าวสักกเทวราช
ท้าวสักกะทรงตักเตือนเศรษฐีว่า “ดูก่อนอิลลีสะ ทรัพย์นี้เป็นของเรา ไม่ใช่ของท่าน เพราะ
เราเป็นบิดาของท่าน ท่านเป็นบุตรของเรา เราทำบุญไว้มาก จึงได้เป็นท้าวสักกะ แต่เธอตัดวงศ์ของเราขาดสิ้น
ตั้งอยู่ในความตระหนี่ เผาโรงทาน ขับไล่พวกยาจก เอาแต่สั่งสมทรัพย์บริโภคเอง เหมือนรากษสหวง
สระน้ำ ถ้าเธอไม่ให้ทาน เราจะทำทรัพย์ของเธอให้อันตรธานไปจนหมด แล้วจักตีศีรษะของเธอด้วย
อินทวัชระนี้ให้สิ้นชีวิตในบัดนี้”
อิลลีสเศรษฐีถูกคุกคามเอาชีวิต จึงเกิดความกลัว และกลับได้สติ ได้ให้ปฏิญญาว่า “ตั้งแต่
บัดนี้ ข้าพเจ้าจักให้ทาน”
ท้าวสักกะรับปฏิญาณคำของท่านเศรษฐี ทรงชักนำให้เศรษฐีดำรงในศีล แล้วเสด็จกลับ
ไปเทวโลกตามเดิม จากนั้นมา อิลลีสเศรษฐี ได้เริ่มต้นชีวิตใหม่ ด้วยการทำทานอย่างเต็มที่ และหมั่น
รักษาศีลให้บริสุทธิ์ ครั้นละโลกแล้ว จึงมีสุคติโลกสวรรค์เป็นที่ไป
นี่คือตัวอย่างของพระบรมโพธิสัตว์ แม้ได้ไปเสวยทิพยสมบัติในสวรรค์ ก็ยังคงทำหน้าที่
กัลยาณมิตรเรื่อยไป หน้าที่กัลยาณมิตรคือพันธกิจที่ฝังแน่นอยู่ในใจของพระโพธิสัตว์ตลอดเวลา
6.2 กัลยาณมิตรกับสันติภาพโลก
โลกคือหมู่สัตว์นี้ ส่วนมากยังติดอยู่ในหล่มคือกิเลสอาสวะ สำหรับผู้ไม่ได้ฝึกใจให้สะอาดบริสุทธิ์
เป็นประจำแต่ละวันยิ่งดูเหมือนว่า จะยิ่งติดหล่มลึกลงไปทุกที การได้กัลยาณมิตรมาเป็นทางสว่างแก่ชีวิต
เป็นสิ่งที่สำคัญมาก ในโลกนี้มีเพียงกัลยาณมิตรเท่านั้น ที่จะสามารถปลุกชาวโลกให้ตื่นจากความหลงใหล
ในเบญจกามคุณ ไม่หลงไปในกระแสวัตถุนิยม ลำพังกัลยาณมิตรคนเดียวก็เหมือนแสงเทียนเล่มเดียว
ส่องแสงได้เพียงไม่กี่นาทีและอยู่ในรัศมีที่ใกล้เหลือเกิน ไม่สามารถทำให้โลกนี้สว่างพอ แต่ถ้าโลกนี้มี
กัลยาณมิตรเป็นร้อยคนหรือล้านคน ทำหน้าที่แนะนำความจริงของชีวิตให้กับชาวโลก มุ่งนำมหาชน
ให้ดำเนินชีวิตอย่างมีคุณค่า ให้เห็นประโยชน์ของการสั่งสมบุญว่าประเสริฐกว่าการได้ทรัพย์สินเงินทอง
88 DOU บทที่ 6 การ ปลูกฝังอุดมการณ์เพื่อความเป็นกัลยาณมิตร