การทำบุญและการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักพุทธศาสนา : หน้า 83/142

6. ปัตติทานมัย บุญที่สำเร็จด้วยการอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่ผู้อื่น 7. ปัตตานุโมทนามัย บุญที่สำเร็จด้วยการอนุโมทนาในการทำบุญ หรือแสดงความยินดี ต่อความสําเร็จของคนอื่น (มีสัมมาทิฏฐิ) ภาวนา 8. ธัมมัสสวนมัย บุญที่สำเร็จด้วยการฟังธรรม 9. ธัมมเทสนามัย บุญที่สำเร็จด้วยการแสดงธรรม 10. ทิฏฐชุกัมม์ บุญที่สำเร็จด้วยการทำความเห็นให้ถูกต้องดีงาม ตรงตามความเป็นจริง การทำบุญทั้ง 10 วิธีนั้น สามารถย่อให้ง่ายขึ้นเป็นบุญกิริยาวัตถุ 3 ประการ คือ ทาน ศีล ศีล และ กุศลกรรมบถ บทฝึกตนในการพัฒนาคุณภาพชีวิต เมื่อกัลยาณมิตรรู้จักแนะนำบุคคลอันเป็นที่รักได้รู้จักคุณค่าของความเป็นมนุษย์และ คุณค่าของการสั่งสมบุญแล้ว ก็ต้องแนะนำให้รู้จักการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักพุทธวิธี คือการรักษาศีล อันจะเป็นหนทางไปสู่สุคติสวรรค์ผู้รักษาศีลนอกจากจะได้ชื่อว่าสร้างความปลอดภัยและความไว้เนื้อเชื่อใจให้ กับคนอื่นแล้ว ยังได้ชื่อว่ารักษาตัวเองให้รอดจากภัยในอบายภูมิ เมื่อถึงคราวตายก็ไม่ต้องหวาดกลัวต่อปรโลก บุคคลผู้ตั้งวาจาและใจไว้โดยชอบ ไม่ทำบาปด้วยกาย อยู่ครองเรือนอันมีข้าวและน้ำมาก เป็นผู้มีศรัทธา อ่อนโยน จำแนกแจกทาน รู้ความประสงค์ ชอบสงเคราะห์ มีวาจาน่าคบ เป็นสหายมีวาจา อ่อนหวาน ผู้ตั้งอยู่ในคุณธรรมดังกล่าวมานี้ ไม่พึงหวาดกลัวปรโลกเลย การรักษาศีล 5 ให้บริสุทธิ์บริบูรณ์คือการสร้างความมั่นใจให้กับชีวิตในสังสารวัฏ ขณะเดียว กันก็ต้องประพฤติกุศลกรรมบถ 10 ประการควบคู่กันไปด้วย เป็นพัฒนาการที่สูงขึ้นกว่าการรักษาศีล 5 โดย ทั่วไป แบ่งเป็นประพฤติกายสุจริต 3 อย่าง ประพฤติวจีสุจริต 4 อย่าง ประพฤติมโนสุจริต 3 อย่าง กายสุจริต 3 อย่าง ได้แก่ 1. ละเว้นจากการฆ่าสัตว์ 2. เว้นจากการลักทรัพย์ 3. เว้นจากการประพฤติผิดในกาม วจีสุจริต 4 อย่าง ได้แก่ 1. ละเว้นการพูดเท็จ 2. เว้นขาดจากการพูดส่อเสียด 3. เว้นขาดจากการพูดคำหยาบ 4. เว้นขาดจากการพูดเพ้อเจ้อ มโนสุจริต 3 อย่าง ได้แก่ 1. ไม่โลภอยากได้ของผู้อื่น 2. ไม่มีจิตคิดพยาบาทปองร้าย 3. เป็นผู้มีความเห็นชอบ คือมีสัมมาทิฏฐิ เชื่อว่า ทานที่บุคคลให้แล้วมีผล การเซ่นสรวงมีผล การบูชามีผล ผลวิบากของกรรมที่บุคคลทำดีทำชั่วมีอยู่ โลกนี้มี โลกหน้ามี มารดามี บิดามี สัตว์ผู้เป็นอุปปาติกะมี สมณพราหมณ์ผู้ดำเนินไปชอบ ผู้ปฏิบัติชอบ ผู้ทำโลกนี้และโลกหน้าให้แจ้งชัดด้วยปัญญาอันยิ่งด้วยตนเอง แล้วสอนผู้อื่นให้รู้ตาม มีอยู่ อุทยชาดกที่ 4, อรรถกถาขุททกนิกาย ชาดก, มก. เล่ม 60 หน้า 45. 74 DOU บทที่ 5 การทำ หน้าที่ กัลยาณมิตร ต่ อ คนอื่น