พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับการทำหน้าที่กัลยาณมิตร : หน้า 111/142

บทที่ 7 พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับการทำหน้าที่กัลยาณมิตร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ชื่อว่าเป็นยอดกัลยาณมิตรของโลกเพราะทรงแนะนำชาวโลกให้พ้นจากทุกข์ พบสุขอันเป็นอมตะ ซึ่งจะหาศาสดาหรือเจ้าลัทธิใดๆ ในโลกนี้มาเทียบไม่ได้เลย พระพุทธองค์ทรงสอนได้ ทั้งมนุษย์และเทวดา ที่เรียกว่า สตฺถา เทวมนุสสาน ทรงเป็นครูของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย พระองค์ ทรงสามารถสอนให้คนเกิดความรู้ถึงขั้นวิชชาญาณและสัมโพธิญาณได้ด้วยการพูดธรรมดา สามารถให้ผู้ ฟังรู้ถึงขั้นอริยสัจจะ และเกิดการเปลี่ยนแปลงถึงขั้นจากปุถุชนเป็นอริยบุคคลได้ ซึ่งในสมัยปัจจุบันหาไม่ได้ อย่างนี้อีกแล้ว ด้วยความที่พระองค์เป็นครูชั้นยอดนี่เอง จึงทรงทำงานประกาศคำสอนใหม่อย่างได้ผลใน ชั่วระยะเวลาเพียง 8 เดือน สามารถทำหน้าที่ยอดกัลยาณมิตรให้เหล่าเวไนยสัตว์เกิดความรู้แจ้งเห็นจริง เป็นอริยบุคคลถึง 1,250 องค์ และในชั่วพระชนมชีพของพระองค์นั้น พระพุทธศาสนาก็ตั้งเป็นหลักแหล่ง ลงอย่างมั่นคง ในดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำคงคา และต่อมากลายเป็นศาสนาของโลกในที่สุด การได้ศึกษาคุณสมบัติและวิธีการสอนของพระพุทธเจ้า จึงเท่ากับเป็นการศึกษาวิธีสอนตามหลัก พุทธศาสตร์ เราจะได้หลักการเพื่อประยุกต์ใช้ในการทำหน้าที่กัลยาณมิตรในยุคปัจจุบัน 7.1 คุณสมบัติของกัลยาณมิตรตามแบบอย่างพระพุทธองค์ 7.1.1 มีความกรุณาเป็นพื้นฐาน ทรงสงสารสรรพสัตว์ เพราะเห็นว่าตกอยู่ในความมืดคืออวิชชา ยังไม่รู้เส้นทางสว่างแก่ชีวิต ไม่รู้ เส้นทางไปสู่สวรรค์และนิพพาน การสอนไม่ได้มุ่งเรื่องลาภสักการะหรือชื่อเสียงเหมือนครูในโลกยุคปัจจุบัน แต่สอนเพื่อมุ่งช่วยศิษย์ให้พ้นจากความทุกข์ ไม่หวังผลสิ่งใดตอบแทน ไม่ต้องการความร่ำรวย เพราะ พระองค์ทรงข้ามพ้นความจนและความรวยมาได้แล้ว ครูที่หวังผลประโยชน์ตอบแทนจากศิษย์หรือหวัง ความ ร่ำรวยจากศิษย์ จะเป็นครูที่ดีไม่ได้ เช่นเดียวกัน ผู้ที่ทำหน้าที่กัลยาณมิตรเพื่อหวังลาภ ยศ สรรเสริญ ยัง ไม่ชื่อว่าเป็นกัลยาณมิตรอย่างแท้จริง 7.1.2 ไม่ถือตัวไม่หยิ่งยโส ถ้าเพื่อความรู้ของศิษย์แล้ว จะเสด็จไปที่ไหนและไกลเพียงใดก็ไม่เคยปฏิเสธจะประทับนั่งที่ไหนก็ได้ พบกับใครสนทนากับใครก็ได้ เพื่อจะช่วยโจรร้าย พระพุทธองค์ต้องเสด็จเข้าป่าไปเผชิญหน้ากับโจรร้ายที่ ฆ่าคนมานับร้อย ดังเช่นครั้งที่เสด็จไปโปรดองคุลิมาลซึ่งกำลังจะฆ่ามารดาตนเองเพราะความหลงผิด บางที 'แสง จันทร์งาม, วิธีสอนของพระพุทธเจ้า, (กรุงเทพมหานคร : มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2540), หน้า 22 - 27. 102 DOU บทที่ 7 พระสัมมาสัมพุทธเจ้า กับ การ ทำ หน้าที่ กัลยาณมิตร