การศึกษาและการหลุดพ้นจากวัฏสงสาร : หน้า 59/218

กลุ่มอีกแล้ว ชีวิตก็เป็นอย่างนี้ มีแต่หูดหงิดกับเลิกหูดหงิด ความสุขไม่ค่อยจะเจอ เพราะเหตุนี้เราจึงต้องทำพระนิพพานให้แจ้ง แต่ถ้าจะอยู่ในวัฏสงสารต้องศึกษาให้เข้าใจในวัฏสงสารนี้มีกฎเกณฑ์อะไรบ้าง เช่น กฎแห่งไตรลักษณ์ คือ ทุกสิ่งในโลกไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ สิ่งของ ต้องเจอสภาพความไม่แน่นอน เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา มีเกิดขึ้น ตั้งอยู่เสื่อมสลายไป เปลี่ยนแปลงจากเด็กไปวัยรุ่น ไปหนุ่มสาว เข้าวุฒิกลางคน จนกระทั่งวัยชรา แล้วก็สายไปที่สุด ตายอยู่ในโลกธรรม ๘ คือ มีลาภ เสื่อมลาภ มิยล เสื่อมมย ยินดีสุขเสรีบ มีกินทา มีสุข มีทุกข์ เพราะฉะนั้นเราต้องยอมรับว่า ถ้ามาอยู่ในวัฏสงสารต้องเจออย่างนี้ แล้วก็ออกกฎแห่งกรรมที่ขาทำเอาไว้ บังคับด้วยความโลก ความโกรธ ความหลง ให้ทำ ให้ลักทรัพย์ ให้ประพฤติผิดในกาม ให้พูดคำหยาบ พูดพอเจ๋อ พูดเสียดาย ให้ดื่มสุราเมรัย ยาเสพติดต่าง ๆ เหล่านี้ เป็นต้น และยังมีการพ้น มีอะไรอีกสารพัด ซึ่งมีมั้งกันสิ้น แล้วก็มีพามารองรับ และเราต้องเจออย่างนี้บ่อยๆ เพราะฉะนั้น ถ้าจะอยู่ในวัฏสงสาร เพราะกลัวว่าไปพระนิพพานแล้วไม่มุ่นไม่จม ซึ่งเราคิดไปเอง เพราะไม่รู้จักพระนิพพาน ที่จริงถ้าไปถึงตรงนั้นแล้ว เราจะรักพระนิพพานมาก ๆ เลย แต่จะไปถึงตรงนั้นต้องเมื่อในภพสามก่อน และถ้าจะอยู่ต้องอยู่ให้เป็น คือ ต้องละชั่ว ทำความดี และทำให้ใส ๆ ในระดับที่อยู่ในภพสามและสร้างบารมีเรื่อยไป มีมโนปณิธานยิ่งใหญ่ คือจะไปที่สุดแห่งธรรม