การปวารณาในธรรมะ : หน้า 388/407

ะฉะนนจงตอง หลังจากออกพรรษาแล้ว ต่างก็จะแยกย้ายกันไปปลีกวิเวกบำเพ็ญ สมณธรรม ไปตามป่าเขาลำเนาไพร โคนไม้ เรือนว่าง ลอมฟาง ตาม สถานที่ต่าง ๆ ที่เป็นที่รื่นรมย์เหล่านั้น เป็นต้น เพราะฉะนั้น มีการปวารณากันไว้ เผื่อว่าได้เห็นได้ยินหรือสงสัยว่า เพื่อนสหธรรมิก ท่านใดประพฤติไม่ถูกต้องตามพระธรรมวินัย ก็จะอาศัยจิตที่ประกอบ ไปด้วยความรักและปรารถนาดีไปแนะนำกัน เมื่อปวารณากันแล้ว ผู้ถูกตักเตือนก็จะยอมรับด้วยความสบายใจ และรู้สึกขอบพระคุณผู้ที่มาเป็นกัลยาณมิตรให้ เพื่อให้ประพฤติดี ปฏิบัติชอบตามพระธรรมวินัย ใจจะได้เกลี้ยง ๆ บริสุทธิ์ และก็เดิน ตามรอยบาทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บำเพ็ญสมณธรรมไปด้วยใจที่ ปลอดโปร่งแล้วก็ถูกหลักวิชชา ซึ่งจะทำให้ได้บรรลุมรรคผลนิพพาน ในที่สุด นี่เป็นวัตถุประสงค์ของการปวารณา แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ชี้ขุมทรัพย์ให้ก็ต้องดูจังหวะ เวลา และอารมณ์ ว่า เราพร้อมไหม เขาพร้อมไหม และต้องมีศิลปะในการพูด พูดอย่างไร เขาถึงจะไม่ขุ่นมัว จังหวะไหน อารมณ์ไหนเขาพร้อม นี่ในแง่ของการ ปฏิบัติจริง แม้รัก-หวังดี และห่วงใย แต่ก็ต้องดูจังหวะ ดูอารมณ์ และ ก็รู้วิธีการที่จะพูด ฉลาดที่จะพูด จริตอัธยาศัยของแต่ละคนไม่เหมือนกัน บางคนเตือนทางอ้อม ได้จะดีกว่าเตือนทางตรง บางคนบอกตรง ๆ ได้ และก็บางจังหวะบาง ไม้แก่นหรือต้นกล้วย ๓๐๗ www.kalyanamitra.org