วิชาวัฒนธรรมชาวพุทธ : หน้า 16/169

คำว่า “ชาวพุทธ” คือ ผู้ที่เป็นพุทธศาสนิกชน หมายถึง กลุ่มคนหรือกลุ่มชนที่ นับถือพระพุทธ ศาสนาร่วมกัน ดังนั้น สรุปได้ว่า “วิชาวัฒนธรรมชาวพุทธ” คือวิชาที่ว่าด้วยระเบียบแบบแผนในการปฏิบัติ กิจวัตรประจำวันเพื่อปลูกฝังคุณธรรม เพื่อการฝึกฝนพัฒนานิสัยที่ดีของผู้นับถือศาสนาพุทธ หรือ การนำหลักธรรมในพระพุทธศาสนามาแปรรูปสู่วัฒนธรรมเพื่อนำมาปฏิบัติในชีวิตประจำวัน 1.2 ที่มาของวัฒนธรรมชาวพุทธ มนุษย์มีงานสำคัญที่ต้องทำให้ครบถ้วน 3 งาน คือ 1. งานอาชีพ ทำเพื่อให้ได้ปัจจัย 4 เครื่องอุปโภคบริโภคมาใช้ในการดำรงชีพเพื่อสร้างความดี งานอาชีพจะอยู่ในรูปของงานรักษาองค์กร เพื่อให้องค์กรดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคง 2. งานพัฒนานิสัย เป็นการศึกษาธรรมะทั้งจากการอ่านหรือการสอบถามจากพระภิกษุหรือผู้รู้ แล้วนำมาประพฤติปฏิบัติ ปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องหรือนิสัยที่ไม่ดีของตนเองเพื่อให้อยู่ร่วมกันในสังคม อย่างมีความสุข ลดการกระทบกระทั่ง มีหลักในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง 3. งานพัฒนาจิตใจ โดยอาศัยการปฏิบัติธรรม เจริญสมาธิภาวนา เพื่อรักษาใจให้สงบ ละเอียด สุขุมได้รู้เห็นชีวิตตามความเป็นจริง เมื่อใจได้รับการพัฒนาจะมีศักยภาพในการนำความรู้ความสามารถที่มีอยู่ ออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่ งานทั้งสามนี้จะต้องทำไปพร้อมๆ กันในชีวิตประจำวัน หากขาดอย่างใด อย่างหนึ่ง ความสมบูรณ์ ของชีวิตก็จะขาดหายไป ความมั่นคงในชีวิตก็จะไม่เกิดขึ้น คนในสังคมส่วนใหญ่มุ่งพัฒนาส่งเสริมงานอาชีพ ส่วนงานพัฒนานิสัยนั้นให้ความสนใจน้อย ยิ่งงาน พัฒนาจิตใจด้วยแล้วจะถูกมองข้ามไปเลย จึงเป็นเหตุให้คนส่วนใหญ่ในสังคมมีแต่ความรู้ความสามารถ แต่ขาดคุณธรรม จึงนำความรู้ความสามารถนั้นมาใช้ในทางที่ผิดทำนองคลองธรรม เมื่อเกิดปัญหาขึ้นมา ในชีวิตหรือการทำงานก็จะแสวงหาทางออกในทางผิดศีลธรรม ขาดความยั้งคิด เพราะใจขาดสมาธิ ไม่รู้ จักความสงบ ไม่มีหลักแห่งศีลธรรมมาเป็นเครื่องช่วยในการตัดสินใจ แต่หลักการพัฒนาตนเองพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าจะมีทั้ง 3 งานดังกล่าวข้างต้น อย่าง ครบถ้วน โดยมีงานอาชีพหรือกิจวัตรกิจกรรมในชีวิตประจำวันเป็นเครื่องหล่อหลอมจิตใจ อาศัยร่างกาย มนุษย์และปัจจัย 4 รวมถึงสิ่งแวดล้อมทุกอย่าง ตั้งแต่ผู้คนรอบข้างและสรรพสิ่งต่างๆ เป็นอุปกรณ์ในการฝึก บ ท ที่ พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542, (กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์, 2546), หน้า 361 * มูลนิธิธรรมกาย, เปิดโลกทัศน์ วัฒนธรรมชาวพุทธ, (กรุงเทพฯ : อิมพาวเวอร์, 2542), หน้า 1 บ ท ท 1 ค ว า ม มรู้เบื้องต้นเรื่อง วั ฒ น ธ ร ร ม ช า ว พุ ท ธ DOU 7