ศาสนพิธีต่างๆ ทางพระพุทธศาสนา : หน้า 118/169

6.1 ศาสนพิธีต่างๆ ทางพระพุทธศาสนา บทที่ 6 ศาสนพิธี ศาสนพิธี หมายถึง ระเบียบแบบแผนหรือแบบอย่างที่ถือปฏิบัติในศาสนา เมื่อนำมาใช้ใน พระพุทธศาสนา จึงหมายถึงระเบียบแบบแผนหรือแบบอย่างที่พึงปฏิบัติในพระพุทธศาสนา ศาสนพิธีต่างๆ ช่วยทำให้ความศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาของพุทธศาสนิกชนมีความแน่นแฟ้นยิ่งขึ้น เป็นสิ่งตอกย้ำใจให้ระลึกถึงคุณของพระรัตนตรัยได้อย่างดีเยี่ยม จึงเป็นระเบียบแบบแผนอันดีงาม ที่ควรรักษาไว้คู่กับพระพุทธศาสนาตลอดไป ในพระพุทธศาสนาแบ่งศาสนพิธีออกเป็น 4 หมวดใหญ่ๆ ดังนี้ 1. กุศลพิธี เป็นพิธีที่เกี่ยวเนื่องกับการอบรมความดีงามทางพระพุทธศาสนาเฉพาะตัวบุคคล เช่น การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ การเวียนเทียนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และการรักษาศีลประเภทต่างๆ เป็นต้น 2. บุญพิธี เป็นพิธีทำบุญเนื่องด้วยประเพณีในครอบครัวซึ่งเป็นประเพณีที่เกี่ยวกับการดำเนินชีวิต ของคนทั่วไป มี 2 ประเภท คือ 2.1 พิธีทำบุญในงานมงคล ได้แก่ การทำบุญในโอกาสต่างๆ 2.2 พิธีทำบุญในงานอวมงคล เช่น บุญหน้าศพ เป็นต้น 3. ทานพิธี เป็นพิธีถวายทานต่างๆ เช่น การถวายสังฆทาน เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค เป็นต้น 4. ปกิณกะพิธี เป็นพิธีเบ็ดเตล็ด ได้แก่ การอาราธนาศีล การประเคนของพระ เป็นต้น ในบทนี้จะนำมาเฉพาะพิธีที่สำคัญๆ อันเกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของชาวพุทธเสมอๆ ดังต่อไปนี้ 6.1.1 พิธีตักบาตร คือการนำข้าวและอาหารคาวหวานใส่บาตรพระภิกษุสงฆ์หรือสามเณร โดยอาจทำเป็นประจำวัน ในท้องถิ่นชุมชนที่มีพระภิกษุสงฆ์และสามเณรออกบิณฑบาตจะทำในวันเกิดของตนหรือวันสำคัญทางศาสนา รวมทั้งวันพระ 8 ค่ำ และ 14, 15 ค่ำ เป็นต้น เบื้องต้นของการตักบาตร ต้องเตรียมใจให้ผ่องใสเป็นกุศล เปี่ยมด้วยความเต็มใจ บุญจะได้ บ ท ที่ 6 ศ า ส น พิ ธี DOU 109