การปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์และอปริหานิยธรรม 7 : หน้า 163/169

ของพระเจ้าปเสนทิโกศล ปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ คือมีกษัตริย์พระองค์เดียวปกครอง มี อำนาจสิทธิ์ขาดในการบริหารประเทศ บางแคว้นมีกษัตริย์เป็นประมุขพระองค์หนึ่งเหมือนกัน แต่กษัตริย์ ไม่มีอำนาจสิทธิ์ขาดในการปกครอง เวลาสั่งการต้องผ่านความเห็นชอบจากอำมาตย์ราชมนตรีก่อนทุกครั้ง การปกครองของแคว้นวัชชีเป็นแบบสภากษัตริย์ คือมีกษัตริย์หลายพระองค์ปกครองแคว้นร่วมกัน โดยอาศัยการลงมติเป็นเอกฉันท์กษัตริย์เหล่านี้ได้รับคัดเลือกมาจากราชวงศ์ลิจฉวีชั้นผู้ใหญ่ที่มีความสามารถ มาก และมีศักดิ์ศรีเสมอกัน เพราะฉะนั้นความสามัคคีกลมเกลียวกัน ความคิดเห็นที่ตรงกัน จึงเป็นสิ่งสำคัญมาก ด้วยเหตุนี้เองเมื่อกษัตริย์ลิจฉวีทราบว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จผ่านมาทางแคว้นวัชชีในคราวหนึ่งจึงพากัน มาเฝ้ากราบทูลขอหลักการที่ทำให้การปกครองแบบสภากษัตริย์อำนวยความเจริญให้แก่บ้านเมืองได้อย่าง เต็มที่ พระพุทธองค์จึงทรงแสดงอปริหานิยธรรม 7 ประการขึ้น เพื่อให้กษัตริย์เหล่านั้นนำไปเป็นหลักใน การปกครอง 7.2.2 สาระสำคัญของอปริหานิยธรรม 7 อปริหานิยธรรม 7 ประการ ซึ่งทรงแสดงแก่กษัตริย์ลิจฉวีที่ใกล้เมืองเวสาลี กล่าวโดยย่อเฉพาะ หัวข้อมีดังนี้ มาจาก 1. หมั่นประชุมกันเนืองนิตย์ 2. เมื่อประชุมก็พร้อมเพรียงกันประชุม เมื่อเลิกประชุมก็พร้อมเพรียงกันเลิกและพร้อมเพรียงกัน ทํากิจที่พึงกระทำ 3. ไม่บัญญัติสิ่งที่มิได้บัญญัติและไม่ถอนสิ่งที่ทรงบัญญัติไว้แล้ว รวมทั้งให้ถือมั่นในหลักการที่วาง ไว้เดิม 4. สักการะเคารพบูชาผู้ใหญ่ทั้งหลาย เห็นว่าถ้อยคำของท่านเป็นสิ่งควรรับฟัง 5. ไม่ข่มเหง ฉุดคร่าขืนใจ บุตรภรรยาของผู้อื่น 6. เคารพสักการบูชาเจดียสถานต่างๆ ของบรรพบุรุษ ไม่ปล่อยให้เครื่องสักการะเสื่อมทรามไป 7. ถวายการอารักขาคุ้มครองป้องกันโดยชอบธรรมในพระอรหันต์ทั้งหลาย 7.2.3 อปริหานิยธรรมกับการทำงานเป็นทีม ในการทำงานร่วมกันเป็นหมู่คณะเป็นทีม โอกาสที่จะกระทบกระทั่งกันมีมากซึ่งสาเหตุใหญ่มักจะ 1. การวางตัวของแต่ละบุคคลไม่ดีพอ เนื่องจากมีศีลไม่เสมอกันบ้าง กิริยามารยาทไม่เหมาะสมบ้าง 154 DOU วั ฒ น ธ ร ร ม ช า ว พุ ท ธ