องค์วินิจฉัยศีลในพระพุทธศาสนา : หน้า 95/205

95 พระมหาสุวิทย์ วิชเชสโก ป.ธ.๙ ดังนั้น ในการรักษาศีล เราจึงควรศึกษาทำความเข้าใจ ในเรื่ององค์วินิจฉัยศีล ซึ่งเป็นหลักในการวินิจฉัยว่า ศีลขาด หรือไม่ องค์วินิจฉัยศีล ๑ การฆ่าสัตว์ต้องประกอบด้วยองค์ ๕ คือ ๑. สัตว์นั้นมีชีวิต ๒. รู้อยู่ว่าสัตว์นั้นมีชีวิต ๓. มีจิตคิดจะฆ่าสัตว์นั้น ๔. มีความพยายามฆ่าสัตว์นั้น ๕. สัตว์ตายด้วยความพยายามนั้น การลักทรัพย์ต้องประกอบด้วยองค์ ๕ คือ ๑. ทรัพย์หรือสิ่งของนั้นมีเจ้าของหวงแหน ๒. รู้อยู่ว่าทรัพย์นั้นมีเจ้าของหวงแหน ๓. มีจิตคิดจะลักทรัพย์นั้น ๔. มีความพยายามลักทรัพย์นั้น ๕. ลักทรัพย์ได้ด้วยความพยายามนั้น การประพฤติผิดในกามต้องประกอบด้วยองค์ ๔ คือ ๑. หญิงหรือชายที่ไม่ควรละเมิด 9 อรรถกถาบาลี ขุททกปาฐวัณณนา เล่ม ๑๓ หน้า ๒๒