ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 104
นิบาตบอกอาลปนะ
ยคเฆ ภนฺเต ภทนฺเต ภเณ อมฺโภ อาวุโส เร อเร เห เช
ทั้ง ๑๐ ศัพท์ รวมเรียกว่า "นิบาตบอกอาลปนะ" ทั้งสิ้น
เพราะฉะนั้น ผู้แรกศึกษาจึงกำหนดด้วยว่า มีหน้าที่ใช้เป็นคำทักทาย
และร้องเรียก เหมือนกับวิภัตติแผนกอาลปนะในนามตามที่กล่าวแล้ว
แต่นิบาตบอกอาลปนะนี้ ศัพท์หนึ่ง ๆ นิยมใช้เฉพาะบุคคลเป็นพวก ๆ
หาได้สาธารณะทั่วไปแก่บุคคลอื่นไม่ จำกัดให้ใช้เฉพาะบุคคลตาม
ฐานะสูงและต่ำ ดังอุทราหรณ์ในแบบบาลีไวยากรณ์ อันท่านแสดงไว้
อย่างชัดเจนแล้ว.
นิบาตบอกกาล
อถ แปลว่า
ครั้งนั้น
หยุโย แปลว่า วันวาน
ปาโต
"
เช้า
เสว
วันพรุ่งนี้
ทิวา
วัน
สมุปติ
"
บัดเดี๋ยวนี้
สาย
เงิน
อายติ
"
ต่อไป
"
สุเว
ในวัน
ทั้ง ๕ ศัพท์นี้ ทางสัมพันธ์เรียกว่ากาลสัตตมี
นิบาตบอกที่
อุทฺธ์
แปลว่า
เบื้องบน
อุปริ
"
อโธ
"
พหิทธา
แปลว่า ภายนอก
พาหิรา
"
โอริ
"