อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ : หน้า 117/118

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 115 ศัพท์เดิม ปัจจัย รูปสำเร็จ แปลว่า อิม ชฺช อชฺช ในวันนี้ สมาน ชฺชู สชฺชุ ในวันมีอยู่, วันนี้ ปร ชฺชู ปรชฺชุ ในวันอื่น อปร ชฺชุ อปรชฺชุ ในวันอื่นอีก เฉพาะที่ลงท้าย กึ ศัพท์ ใช้ จิ ต่อท้ายได้บ้าง ปัจจัยในกิตก์ ๕ ตัว คือ เตว, ๆ, ตูน, ตวา, ติวาน ทั้ง ๕ นี้สำหรับใช้ลงท้ายธาตุ เมื่อลงแล้วใช้เป็นเครื่องหมายกิริยา ปัจจัยแผนกนี้เรียกว่า "อัพพยะ" เพราะแจกด้วยวิภัตติไม่ได้ ผู้ ศึกษาต้องการทราบความพิสดาร จึงค้นดูในแผนกกิตก์นั้นเถิด ปัจจัยทั้ง ๕ ตัวนี้ จัดเป็นพวกอัพยยะดังกล่าวมาแล้ว บางที เมื่อพบคำแปลของศัพท์ว่า "กาเตฺว และ กาตุ" อาจเข้าใจผิด เพราะแปลออกสำเนียงอายตนิบาตได้คล้ายวิภัตติ อีกอย่างหนึ่ง เพื่อความสะดวกในการใช้ศัพท์แผนกนี้ ท่านจึงบัญญัติให้ใช้กา แทนวิภัตติปฐมาและจตุตถีได้ ปฐมาวิภัตติให้แปลอายตนิบาตว่า "อันว่า" ทางสัมพันธ์ว่า "ตุมตุกตฺตา" จตุตถีวิภัตติว่า "เพื่อ" ทางสัมพันธ์เรียกว่า "ตุมตฺถสมุปทาน" ดังนี้ ถึงปัจจัย เหล่านี้จะแปลออกสำเนียงอายตบาตได้ก็จริงอยู่ ถึงดังนั้นรูปเดิม * มูลกัจจายนะ หน้า ๑๔๒-๔๓.