อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์ อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพพยศัพท์ หน้า 18
หน้าที่ 18 / 118

สรุปเนื้อหา

บทความนี้กล่าวถึงการแจกวิภัตติในบาลีไวยากรณ์ ภาคภูมิใจในนามและอัพยยศัพท์ เช่น อิ วิภัตติเป็น ย และข้อควรสังเกตเกี่ยวกับการใช้รูปแสดงประเภทต่าง ๆ ของลิงค์ในบาลี สิ่งที่ควรคำนึงถึงคือการมีกิริยากิตก์หรือคุณนามเพื่อการเข้าใจความหมายที่ถูกต้อง รวมถึงการแจกปฐมาวิภัตติในเอกวจนะที่มีรูปเหมือนกันที่แตกต่างกันในลิงค์ต่าง ๆ.

หัวข้อประเด็น

-พื้นฐานของบาลีไวยากรณ์
-การแจกวิภัตติ
-การใช้การันต์
-ความสำคัญของกิริยากิตก์
-การวิเคราะห์ศัพท์นามและวิเสสนะ

ข้อความต้นฉบับในหน้า

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 17 เพราะเอา อิ วิภัตติเป็น ย จึงสำเร็จรูปเป็นเช่นนั้น ดังสูตรที่มานั้นว่า อ ยมีโต ปญฺญฺญาโต แต่หน้า อี อันชื่อ ป. เอาอ์ วิภัตติ เป็น & ได้. ข้อควรสังเกต การันต์ วิภัตติ วจนะ มีรูปเหมือนกันก็มี เช่น อิ อี อุ อู ในปุ๋ลิงค์และอิตถีลิงค์ต่างมีด้วยกัน หรือ อา อิ อุ ในนปัสกลิงค์ ก็ซ้ำกับปุ๋ลิงค์ทั้งหมด และซ้ำกับอิตถีลิงค์บางตัว ข้อนี้เมื่อแจกวิภัตติ แล้ว ก็มีรูปต่างกันออกไปบ้างเหมือนกันบ้าง ที่มีรูปต่างกัน เป็นอัน เข้าใจได้ว่าเป็นการันต์ในลิงค์ไหน แต่ที่มีรูปเหมือนกันควรสังเกต ศัพท์ที่เนื่องกันคือคุณนามและวิเสสนะ ถ้ามีกิริยากิตก์อยู่ด้วยก็สังเกต ง่ายขึ้น เพราะกิริยากิตก์มี อะ เป็นที่สุดโดยมาก เช่น กโรนฺต เมื่อ จะให้เป็นปุ๊ลิงค์ ก็เป็น กโรนฺโต อิตถีลิงค์เป็น กโรนฺตี นปุสกลิงค์ เป็น กโรนฺติ นี้แจกด้วยปฐมาวิภัตติ เมื่อศัพท์นามนามที่มีการันต์ เหมือนกันใน ๓ ลิงค์เป็นปฐมาวิภัตติ เอกวจนะซึ่งมีรูปเหมือนกัน เช่นลิงค์ มุนิ อิตถีลิงค์ รตฺติ นปุสกลิงค์ อกุจิ เมื่อเราเห็นศัพท์ เหล่านี้แล้ว ควรสังเกตถึงศัพท์คุณนามหรือกิริยากิตก์ เช่นที่ลง ปัจจัย ปุลิงค์ปฐมาวิภัตติเป็น อนุโต เช่น กโรนฺโต อิตถีลิงค์ เป็น อนุตี เช่น กโรนฺตี นปุสกลิงค์เป็น อนุติ เช่น กโรนต์ เป็นต้น หรือจะสังเกตที่สัพพนามก็ได้ ถ้ามีอยู่ เพราะสัพพนามมีวิธีแจกวิภัตติ ในลิงค์ทั้ง ๓ ต่างกัน เฉพาะ ตุมห อมุห เท่านั้นที่เป็นปุ๋ลิงค์ อิตถี อนุต
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More