การวิเคราะห์บาลีในนามกิตติและกิริยากิตติ : หน้า 29/121

ประโโยค - อธิบายบาลีไว้อย่าง นามกิตติ และกิริยากิตติ - หน้าที่ 28 เป็นบทหน้าภู ธาตุ ลบ กิริยาและกริยากิตติ ไว้ตามรูปเดิม พึงดูวิเคราะห์ ในแบบ. ๒. ลงในธาตุตัวเดียวจนไว้ ไม่ลงธาตุ หมายความว่าถ้า ธาตุหลังปัจจัยนี้เป็นธาตุตัวเดียว ให้ลงธาตุตัวนี้ไว้ ไม่ลง เช่น อภิญ ญสมฺญ. ดังที่ตั้ง วิ. ให้อ่านแล้วข้างต้น. หรื อเช่นคำว่า มาริ (ผู้ชนะมาร) มาร บทหน้า ช ธาตุในความชนะ วิ. ว่า มาริ ชินติ-ติ มาริ มาริ (พระผู้มะพระภากาเจ้าโต) ย่อมชนะ ซึ่งมาร เหตุุนัน (พระผู้มะพระภากาเจ้าโน) ชื่อว่า มาริช (ผู้นะชิมมาร). 3. ลงในธาตุตัวอื่นขึ้นไป ต้องลงมุสาธิต หมายความ ว่า ถ้าธาตุที่จะลงเป็นนี้มีสองตัวขึ้นไป ให้ลงเสียตัวหนึ่ง และตัว ที่ถูกลบนันต้องเป็นตัวอย่างหลัง เช่น อุโณ, ตรโก, อุโณ คง ที่ตั้ง วิ. ให้ดูแล้วข้างต้น. 4. เฉพาะ วิ. ธาตุ ไม่ลงที่สุดธาตุ แต่ต้องลง อุตตม เช่น สุพุทธิจ (ผู้ซึ่งสิ่งทั้งปวง), โลกวิทู (ผู้ซึ่งโลก) เป็นต้น สุพุทธิจ เป็น สุพุทธ บทหน้า วิท ธาตุในความรู้ ตั้ง วิ. ว่า สุพุ วิตติ-ติ สุพุทธุ. (พระผู้มะพระถากเจ้าโต) ย่อมทาง วิ่ง ธรรม ทั้งปวง เหตุนี้นัน (พระผู้มะพระภากาเจ้านั้น) ชื่อว่า สุพุวิทู (ผู้รู้ ซึ่งธรรมทั้งปวง). โลกวิทู เป็น โลก บทหน้า วิธ ธาตุ วิ. ว่า โลก วิทติ-ติ โลกวิทู (พระผู้มะพระภากาเจ้านั้น) ย่อมทรงรู้ ซึ่งโลก เหตุนัน (พระผู้มะพระภากาเจ้านั้น) ชื่อว่า โลกวิทู (ผู้ทรงรู้โลก).