ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโคม - อธิบายบาลไวยากรณ์ นามกิิดิ และกริยกิิดิ - หน้าที่ 51
ก. มีบทหน้าแต่งใช้คำมม เช่น อนุโลลุปจร เป็น อนุโลลุป
(กลางหาว) บทหน้า จร ธาตุ อ ปัจจัย วี.ว่า อนุโลกเข
อธิ-ดี อนุวักขอโร. (นกใด) ย่อมเที่ยวไป ในกลางหาว
เหตุนี้น (นกนี้) ชื่อว่า ผู้นำไปในกลางหาว เป็นก็ตรูป
กัตตสานะ.
ข. ไม่มีบทมม เช่น นโย เป็น นี้ ธาตุ อ ปัจจัย พุทธธีอ ที่ นี้
เป็น อ แล้วเอาเป็น อว ว.ว่า นยน นโย. การนำไปชื่อว่า
นีย, หรือ ชาย เป็น ช ธาตุ อ ปัจจัย พุทธธี อ ที่ ชื่อเป็น เอล แล้ว
เอาเป็น อว ว.ว่า ชยน ชโย. ความชนะ ชื่อว่า ชนะ. ณ นี้ เป็น
ภาวรูปวาสานะ. หรือเช่น ลุกฺขา ที่ท่าน เอก อ.ไว้ในแบบนั้น.
ค. มีอุปสรค่านหน้าเช่น สนฺจิอโย เป็น สำ-นี้บทหน้า ธ. ว่า
ในความสังสม พุทธธีอ ที่ ชิเป็น เอล แล้วเอาเป็น อว ว. ว่า
สนฺจิยน สนฺจิอโย. การสังสม ชื่อว่า สนฺจิยะ. หรือเช่น ปฏิสมภิกา
ในแบบ.
๙. เฉพาะ ทุก ธาตุซึ่งมี ปรุ เป็นบทหน้า ให้แปลง อ
แห่ง ปรุ เป็น อิ. เช่น อ.ว่า ปรุมไร เป็น ปรุ (ในก่อน) บท
หน้า ทุก ธาตุ ลง อปัจจัย แปลง อ แห่ง ปรุ เป็น อิ เพราะมี ท
อยู่เบื้องหลัง จึงแปลเป็นนิดติดเป็น น ว.ว่า ปรุ (ทาน) ทาทธี-ดี
ปรุนฺโณ. (ทว่าสักกะโด) ย่อมให้ (ซึ่งทาน) ในกาลก่อน เหตุนี้น
(ทว่าสักกะนั่น) ชื่อว่า ผูให้ทานในกาลก่อน.