การวิเคราะห์กิจจาปัจจัยในอภิธานศัพท์ไววรรณ : หน้า 50/121

ประโยค - อภิธานศัพท์ไววรรณ นามกิตติ และกริยากิตติ - หน้าที่ 49 วิเคราะห์ในกิจจาปัจจัย ๑ ปัจจัย ปัจจัยนี้ เมื่อองค์ประกอบครบๆ ข้อความเสีย เพราะไม่มีตัว อ ปรกฏ แต่ที่ปรากฏได้คือเสียงสระ .. ที่ดออยู่ท้ายๆ และปัจจัยนี้ มีหลักพึงสังเกตดังต่อไปนี้ คือ :- ๑. ถ้ามีคำหน้ากลิ่นเป็นกัมมันู อาคม. ๒. บางคำที่มีคำเป็นบทหน้า แต่ไม่ลง นู อาคม เช่นนี้ ต้องซ้อนพยุงะลงต้นธาตุ. ๓. ถ้าไม่มีคำเป็นบทหน้า ลง นู อาคมไม่ได้. ๔. เฉพาะ ทุทธาธ ซึ่งมี ปุรา เป็นบทหน้าให้แปลง อ แห่ง ปรู เป็นอี. ๑. ถ้ามีคำหน้ากลิ่นเป็นกัมมันู ลง นู อาคม หมายความว่า ตัวที่นำหน้าธาตุเป็นตัวกัมมันู คือ เป็นทุเทวิภัตติ ให้ลง นู อาคม ๑. ทีบ ปุงโร เป็น ทีบ บทหน้า กร ธาดู ลง นู อาคมนี้เป็น ที่สุดแห่งบทหน้า แปล นู นั้น เป็นนิคติ แล้วจึงแปลงนิคติดังนั้น เป็น ง เพราะมี ก อยู่หลัง ว. ว่า ทิปี กริตติ-ติ ทีปุงโร (ชนิด) ย่อมทำ ซึ่งที่พึง เหตุนี้นี้ (ชนเน้น) ชื่ออา ผู้นำซึ่งที่พึง เป็นกัตตรป กดตุสานะ. เวลาสนุโร เป็น เวลส บทหน้า ครู ธาดู ลง นู อาคมที่ ส อันเป็นที่สุดของคำหน้ากัน แปล นู เป็นนิคหิต แล้วจึงแปลงนิคหิต