ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายบาลีไว้อย่าง นามมิติ และกรีริตต์ - หน้าที่ 113
ลุน ปัจจัยนั้น มีใช้น้อย ไม่ค่อยปรากฏนัก จึงไม่อธิบาย.
ส่วน ตาว ตาว 2 ตัว มีใช้คาดเดาในที่ทั่วไป วิธีลงปัจจัย 2
ตัวนี้ ก็คล้าย ๓ ปัจจัย ถ้าตาม ๒ ตัว ให้บนที่สุดนั่่นว่า ตาว
ปัจจัยไปต่อเข้าข้างหลังให้เป็นตัวละครฤติเดียว เช่น กฎา กฎวาม
ทำแล้ว กร ธาตุ ในความทำ.
ถ้าไม่บ่งที่สุดนั่่น ไหลง อ๋อามที่สุดฤตได้ เช่น กรีฏวา
กรีฏวา ทำแล้ว กร ธาตุ เหมือนกัน ถ้าไม่บ่งที่สุดนั่่น ก็ให้แปลง
พญัญชนะที่สุดนั่่นเป็นพญัญชนะที่สุดวรรคของ ตว ได้ เช่น ต
แห่ง กวา ปัจจัย เป็นพญัญชนะวรรค. ที่สุดวรรคของ ต นี่ คือ น
เพราะฉะนั้น จึงแปลงที่สุดนั่่น นุ ได้ เช่น คุณวา, คุณความ
ไปแล้ว, คุณวา, คุณความ เป็น คำ ธาตุ แปลงน ม.
ถ้าไม่แปลงให้ลง อ๋อามที่สุดฤตๆ เช่น คมดวา, คมดวาน
ไปแล้ว, คมดวา, คมดวา เป็นตุ
ที่ว่างนั่่น เป็น กฎฑวาจาก
ส่วนที่เป็น เหตุคฺตวาจานั้น ต้องมี เหตุปัจจัย มาประกอบกับ
ธาตุไว้ก่อน จึงเป็นปัจจัยที่หลังจุดกล่าวแล้ว เช่น กร ธาตุ.
เหตุปัจจัย เอน ฯนู ฯนาป ฯนา ปัจจัย
ก โลวา การติวา การเปติวา การปิยวา
ความ ปัจจัย กรฏวา การติวา การเปติวา การปิยวา
เหตุปัจจัย มี ย เช่น ฯนู ฯนา ต้องลง อ๋อม ที่ ย ด้วย
แต่จะมากหรือน้อยนั่่นก็แล้วแต่จะสมควร ที่ว่านี้ก็เพียงแต่ อุทาหรณ.