การศึกษาวิธีใช้อนิย ปัจฉัย ในไวยากรณ์ : หน้า 104/121

ประโยค - อดีตข้าสิไวยากรณ์ นามกิตติ และกริยกิตติ - หน้า ที่ 103 อนิย ปัจฉัย ศัพท์ที่กล่าวในปัจจุบัน ไม่ต้องมีกริยา ไม่ต้องมีกริยาเฉพาะ เรียก เป็นแต่เพียงนำไปต่อข้างหลังฐานุกท่านั้น แล้วสังเกตเห็นได้ง่าย เพราะมีรูป อนิย คิดอยู่ท้ายคำเสมอไป แม้ในวากฎทั้ง ๓ ก็มีรูปอย่างเดียวกัน เช่น กรณิย ววณิย โภณิย บาทนิย เป็นฉัน กรณิย อันเขาพิฆ่า กรุ ธฤฅ ฑวามทำ ลง อนิย ปัจฉัย กรณฐ์ไว แปลง นป้อนิยเป็น ณ. แหฤตามแบบ อารัตน์ นู. นาม วณิย อันเขาพิงกล่าววุฒ ฐ฿ว ในความกล่าว นำ อนิย ปัจฉัยไปต่อข้างหลัง สังเร็จรูปเป็นเช่นกัน โภณิย อันเขาพิงกิน ฤฅ ฐฅ ฑวามกิน แปล อง นู เป็น โอ นำ อนิย ปัจฉัยไปต่อข้างหลังโดยวิธีเดียวกัน บาทนิย อันเขาพิงเดี่ยว-ควรเข้า อนิย ปัจฉัยเหมือนกัน ส่วนที่เป็น เหตุเภทฉมวาจา นั้น ต้องนำ เหตุปัจจัยมาประกอบ ด้วย แต่เหตุปัจจัย มักใช้แต่ นาป โดยมาก เช่น กราบปิยนย์ อันเขา พิงให้ทา วาทปนิย อันเขา พิงให้กล่าว โภชนปนิย อันเขา พิงให้กิน วนฺทปนิย อันเขา พิงให้ไว้ว เป็นต้น ศัพท์ที่สำเร็จจากปัจจุบันนี้ นำไปแจกได้ในลงตั้ง ๓ คือ -