กรรมดีทางกายและกรรมดีทางวาจา : หน้า 58/280

ทางวา และทางใจ ดังนี้ ๑) กรรมดีทางกาย ได้แก่การกระทำใดๆ ที่ตามทางกาย ที่วุ่นขาดจากการประพฤติผิดศีล ๓ ข้อแรก ซึ่งประกอบด้วย ๑.๑) เจตนา เว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต (ปาณาติปาตา เวรมณี) ตลอดถึงการงดเว้นจากการเบียดเบียนคนและสัตว์ ด้วยการทำร้ายร่างกาย การกักขัง และทรมานด้วยวิธีต่างๆ เป็นต้น นอกจากไม่ฆ่าไม่เบียดเบียนชีวิตของผู้อื่น และสัตว์ต่างๆ แล้ว ยังมีความเมตตากรุณาต่อคน และสัตว์อื่นด้วย ๑.๒) เจตนาเว้นขาดจากการถือเอาของที่เขามิได้ให้มาเป็นของตน (อัตินานา เวรมณี) เช่น ลักโขมย จี้ปล้น โจรกรรม คดโกงคอร์รัปชั่น ละเมิดกรรมสิทธิ์ เป็นต้น นอกจากเว้นขาดจากพฤติกรรมดังกล่าวแล้ว ก็จำเป็นต้องประกอบอาชีพเลี้ยงชีวิตอย่างสุจริตด้วย ๑.๓) เจตนาเว้นขาดจากการประพฤติผิดทางเพศ (กามสมาจารา เวรมณี) ขณะเดียวกันก็รู้จักควบคุมตนมิให้หมกมุ่นอยู่กับเรื่องกามารมณ์ โดยการหาโอกาสศึกษาธรรมะ และประพฤติดีพรหมจรรย์ตามความเหมาะสม ๒) กรรมดีทางวาจา ได้แก่การไม่ทำผิดศีลข้อ ๔ ซึ่งแยก