ความเข้าใจในกรรมและนิพพานตามพระพุทธศาสนา : หน้า 70/280

โยมบรรลุพระนิพพาน ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ในปาฏาธว่า "ผู้มีกิจกามลามก ย่อมเข้าสู่รกล ผู้มีกิจกามเป็นทางแห่งสุดยอดไปสวรรค์ ผู้ไม่มีสยะย่อมบริพทธาน" ๔) ใครจะดีหรือชั่วก็เพราะตัวเอง ไม่มีใครหรือสิ่งใดมาแบ่งดาลให้เป็นไป ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ใน จุฬากัมวิภังคสูตร ว่า "สัตว์ทั้งหลายมีกิจกามเป็นของตน เป็นทายาทแห่งกรรม มีกรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธ์ มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย กรรมย่อมจำแนกสัตว์ให้เหลว และประดิฐได้" ๕) ความเข้าใจถูกอย่างลึกซึ้งทั้ง ๕ ประการที่กล่าวมาแล้ว นี้ จะเป็นเหตุปัจจัยให้เราสามารถพัฒนาหิร-โอทตัปปะ (ความอยากที่จะทำบาป และความกลัวผลของการทำบาป) ขึ้นมาในจิตใจของคนเราได้อย่างมั่นคงถาวร ทำไมผู้คนในสังคม จึงมักทำชั่วกันอยู่เนื่องๆ สายเหตุสำคัญที่สุดที่ทำให้คนเรากล้าทำกรรมชั่ว ก็ คือ