การทำงานและการบริหารทรัพย์ในชีวิต : หน้า 180/280

เวลาผ่านไปหลายปี ทั้งสองผลาญทรัพย์ ๑๖๐ โกฐจุฬามณฑล ต่อจากนั้นก็หันมาขายเรือกสวนไร่นา ยานพาหนะ สิ่งของ เครื่องใช้ต่างๆ แม้แต่บ้านของตนเอง ในที่สุดก็มีสภาพเป็น ขอทานธารดที่เห็นอยู่ดังนี้ เมื่อกรัสแสดงความเป็นมาของขอทานธารดนี้แล้ว พระ บรมศาสตร์จิงร์ตัสต่อไปอีกว่า ถุบุตรเศรษฐีรู้จักประกอบการ งานในปฐมวัยก็จะได้เป็นเศรษฐีขึ้นหนึ่งของนครพาราณสี แต่ถ้าออกบวชก็จะบรรลุอรหัต แม้ธารของเขาก็จะบรรลุ อนาคามผล ถ้าไม่ผลาญทรัพย์ให้หมดไป รู้จักประกอบงานใน มัชฌิมวัย เขาก็จะได้เป็นเศรษฐีขั้น ๒ ถ้าออกบวชก็จะได้เป็น พระอนาคามี แม้ธารของเขาก็จะดำรงอยู่ในสภาวามผล ถ้าไม่ผลาญทรัพย์ให้สิ้นไป รู้จักประกอบงานในปัจจิม วัย เขาก็จะได้เป็นเศรษฐีขั้น ๓ ถ้าออกบวช ก็จะได้เป็นสกทา คามี แม้ธารของเขาก็จะดำรงอยู่ในสภาวะติโต ผลนี้ บุตรเศรษฐีนี้เลื่อมจากโภคทรัพย์ของดุฬัสแล้ว เลื่อมจาก สามัญผลแล้ว (ผลแห่งความเป็นสมณะ) ในกรณีบุตรเศรษฐีผูกลับกลายเป็นขอทานในวัยชราเช่นนี้ ถ้าจะพิจารณาโดยอิงอาศัยเหตุและผล ตามหลักการของเรื่อง