การให้ในพระพุทธศาสนา : หน้า 17/236

เครื่องนุ่มนิ่ม ยารักษาโรค ย่านพานะ ดอกไม้ ที่นั่ง ที่นอน ที่อยู่ อาคัย และประทับโคลไฟ เป็นต้น เจตนาทาน หมายถึงความคิดความตั้งใจที่เป็นเหตุให้บริจาคทาน ทั้งก่อนให้ ขณะให้ และหลังจากให้แล้ว วิริยทาน หมายถึงการให้ โดยงดเว้นจากการเบียดเบียน รังเกียจกัน หรือหมายถึงการให้ความปลอดภัย ให้อภัย (อภัยทาน) ซึ่งก็คือการให้ที่เป็นผลจากการรักษาศิลนั้นเอง เช่น เมื่อเรารักษาศีข้อที่ ๑ งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ ย่อมได้ชื่อว่า เป็นการให้ความปลอดภัยแก่ชีวิตของสัตว์ทั้งหลาย เป็นต้น ทาน มีความหมายหลายอย่างดังกล่าวมาแล้ว แต่ที่จะกล่าวต่อไป จะมุ่งถึงทาน (การให้) วัตถุทาน และเจตนาทาน เป็นส่วนใหญ่ ส่วนวิริยทานนั้นจะกล่าวในเรื่องศีลในหนังสือเล่มต่อไป อันึง มีการให้บางอย่างที่เราพบเห็นโดยทั่วไป คือ การให้ที่หวังผลประโยชน์ตอบแทนแก่ตน เช่น ให้ข้าวแก่สุข หวังว่า มันจะเฝ้าบ้านให้เรา ให้อาหารเลี้ยงวัว หวังจะได้น้ำมันจากมัน หรือทำผิดกฎหมาย แล้วให้สินบนแก่เจ้าหน้าที่ เพื่อให้นตพ้นผิด ฯลฯ การให้ในลักษณะเช่นนี้ในทางพระพุทธศาสนา ไม้จัดว่าเป็นทาน