อาหาเรปฏิกูลสัญญา : หน้า 115/149

บทที่ 4 อาหาเรปฏิกูลสัญญา การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญา เป็นการเจริญสมถกัมมัฏฐานอีกรูปแบบหนึ่ง ที่มี ความใกล้ชิดกับผู้ปฏิบัติสามารถใช้เป็นแนวทางปฏิบัติในชีวิตประจำวันได้ง่ายเนื่องจากอารมณ์ที่ ใช้พิจารณาเกี่ยวข้องการดำเนินชีวิตประจำวัน ดังนั้น นักศึกษาจึงควรได้ศึกษาเป็นพิเศษเพื่อ เป็นแนวทางในการนำมาใช้ปฏิบัติในชีวิตประจำวันต่อไป 4.1 ความเป็นมา ในการดำรงชีวิตอยู่รอดของคนเรานั้น การบริโภคอาหารถือเป็นกิจกรรมหนึ่งที่ หล่อเลี้ยงชีวิตให้ดำรงอยู่ ผลของการบริโภคทำให้เกิดกิจกรรมต่าง ๆ ตามมาอีกมากมาย เช่น การแสวงหาอาหาร การทำงานเพื่อหารายได้มาจับจ่ายใช้สอยซื้ออาหารและการขับถ่าย หรือ กิจกรรมอื่นๆ ซึ่งหลายๆ กิจกรรมทำให้เราต้องเสียเวลา เหนื่อย และบางครั้งก็เป็นทางมาแห่ง อกุศลกรรม มีการแก่งแย่ง ทะเลาะเบาะแว้งกันขึ้น พระพุทธองค์ทรงเห็นปัจจัยสำคัญในข้อนี้ จึงได้กำหนดกัมมัฏฐานที่เรียกว่า อาหาเรปฏิกูลสัญญาขึ้น เพื่อให้คนไม่สนใจยึดติดกับอาหาร นั้นๆ อันเป็นสาเหตุให้จิตหลงรสอร่อย คือ ตัณหา ความอยาก ความพอใจ เป็นกิเลสทำให้จิต ต้องมาอยู่ในกรงขังของร่างกายก่อให้เกิดความทุกข์และเป็นเหตุแห่งการเวียนว่ายตายเกิดไม่มีที่ สิ้นสุด อาหาเรปฏิกูลสัญญาเป็นกัมมัฏฐานที่ปรากฏอยู่ในคัมภีร์อังคุตตรนิกายที่พระพุทธองค์ ได้ตรัสว่าเป็นสัญญา การรับรู้หรือความคิดที่จะนำไปสู่อมตธรรม คือ การบรรลุธรรม 10 ประการ ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัญญา 10 ประการนี้ อันบุคคลเจริญแล้วทำให้มากแล้ว ย่อมมี ผลมาก มีอานิสงส์มาก หยั่งลงสู่อมตธรรม มีอมตธรรมเป็นที่สุด 10 ประการเป็นไฉน คือ อสุภสัญญา 1 มรณสัญญา 1 อาหาเรปฏิกูลสัญญา 1 สัพพโลเกอนภิรตสัญญา 1 อนิจจสัญญา 1 อนิจเจทุกขสัญญา 1 ทุกเขอนัตตสัญญา 1 ปหานสัญญา 1 วิราคสัญญา 1 นิโรธสัญญา 1 ดูก่อน ภิกษุทั้งหลาย สัญญา 10 ประการนี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มีมากแล้ว ย่อมมี 106 DOU สมาธิ 7 : ส ม ถ ก ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิธี