การศึกษาโกฏฐาสในร่างกาย : หน้า 141/149

ไขข้อเล่าก็หารู้ไม่ว่า เราทาที่ต่อ 180 แห่งติดอยู่ เปรียบเหมือนในเพลาที่คนทาด้วยน้ำมัน เพลา หารู้ไม่ว่าน้ำมันทาเราติดอยู่ น้ำมันเล่าก็หารู้ไม่ว่า เราทาเพลาติดอยู่ สิ่งทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิดคำนึง และไตร่ตรองถึงกันและกัน ไขข้อเป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ เป็นของเหลว มีอาการซึมซาบได้ เป็น อาโปธาตุ 2.12 มุตฺต์ : น้ำมูตร น้ำมูตร อยู่ข้างในกระเพาะปัสสาวะ ในกระเพาะปัสสาวะกับน้ำมูตรนั้น กระเพาะ ปัสสาวะหารู้ไม่ว่าน้ำมูตรอยู่ในเรา น้ำมูตรเล่าก็หารู้ไม่ว่าเราอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ เปรียบเหมือนในหม้อดินเนื้อหยาบ ที่คนโยนลงไปคว่ำอยู่ในหลุมโสโครก หม้อดินเนื้อหยาบ หารู้ไม่ว่าน้ำโสโครกอยู่ในเรา น้ำโสโครกเล่าก็หารู้ไม่ว่าอยู่ในหม้อดินเนื้อหยาบ สิ่งทั้งหลายนั่น ปราศจากความคิดคำนึง และไตร่ตรองถึงกันและกัน น้ำมูตร เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ เป็นของเหลว มีอาการซึมซาบได้ เป็น อาโปธาตุ 3. เตโชโกฏฐาส ในการพิจารณาในเตโชโกฏฐาสทั้งหลายมีวิธีการพิจารณาดังนี้ คือ ร่างกายย่อมเร่าร้อนเพราะไฟใด ไฟนี้ (สันตัปปนเตโช) เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งใน ร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ มีอาการเผาไหม้ เป็นเตโชธาตุ ร่างกายย่อมทรุดโทรมเพราะไฟใด ไฟนี้ (ชีรณเตโช) เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งใน ร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณ มีอาการเผาไหม้ เป็นเตโชธาตุ ร่างกายย่อมกระสับกระส่ายเพราะไฟใด ไฟนี้ (ทหนเตโช) เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่ง ในร่างกายนี้ไม่มีความคิดเป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มีวิญญาณมีอาการเผาไหม้ เป็นเตโชธาตุ ของที่กิน ดื่ม เคี้ยว ลิ้มเข้าไปแล้ว ย่อมถึงความย่อยไปด้วยดีเพราะไฟใด ไฟนี้ (ปาจกเตโช) เป็นโกฏฐาสแผนกหนึ่งในร่างกายนี้ ไม่มีความคิด เป็นของกลาง ๆ ว่างเปล่า ไม่มี วิญญาณ มีอาการเผาไหม้ เป็นเตโชธาตุ 4. วาโยโกฏฐาส การกำหนดอุทธังคมวาต โดยเป็นลมขึ้นเบื้องบน กำหนดอโธคมวาต โดยเป็นลม ลงเบื้องล่าง กำหนดกุจฉิสยวาต โดยเป็นลมอยู่ในท้อง กำหนดโกฏฐาสยวาต โดยเป็นลมอยู่ใน 132 DOU สมาธิ 7 : ส ม ก กั ม มัฏฐาน 4 0 วิธี