แนวคิดเกี่ยวกับกสิณในพระพุทธศาสนา : หน้า 13/156

แนวคิด 1. กสิณเป็นหลักปฏิบัติที่พบได้ทั้งในพระพุทธศาสนาและนอกพระพุทธศาสนา แต่ กสิณที่เป็นหลักปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเป็นการปฏิบัติเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ปฏิบัติที่พระพุทธองค์ทรงแนะนำให้พระสาวกได้นำมาใช้ปฏิบัติเพื่อทำฌานให้เกิดขึ้น ความเป็นบุญเขตให้แก่ทายกทายิกา เป็นหลัก และเพื่อ 2. คำว่า กสิณ หมายถึง วัตถุที่ใช้สำหรับเพ่ง รวมถึงนิมิตที่เกิดขึ้นจากการเพ่งวัตถุนั้น และฌานอันเป็นผลที่เกิดจากการเพ่งกสิณนั้น โดยกสิณแบ่งเป็น 10 ประเภท 3 หมวดใหญ่ๆ 3. ในการเจริญกสิณทั้ง 10 อย่าง สำหรับผู้ที่มีบารมีในอดีตเพียงเพ่งกสิณตามธรรมชาติ ก็สามารถบรรลุฌานได้ แต่สำหรับผู้กำลังทำความเพียรปฏิบัติต้องทำองค์กสิณขึ้นมาก่อน แล้ว จึงใช้องค์กสิณนั้นสำหรับเพ่ง จนกระทำจำองค์กสิณนั้นได้ติดตาติดใจ แล้วจึงประคองกสิณนั้น ไว้ที่ศูนย์กลางกาย จนกระทั่งกสิณนั้นเปลี่ยนจากบริกรรมนิมิต เป็นอุคคหนิมิต และปฏิภาค นิมิตตามลำดับ และในที่สุดใจก็หยุดนิ่ง ตกศูนย์เข้าถึงดวงธรรมภายในได้ 4. เมื่อบำเพ็ญกสิณจนกระทั่งเกิดเป็นปฏิภาคนิมิต เมื่อต้องการให้สมาธิแก่กล้า ท่าน แนะนำให้ขยายปฏิภาคนิมิตให้กว้างขวางออกไป และประคองรักษานิมิตนั้นไว้ด้วยสัปปายะ 7 อย่าง จนกระทั่งบรรลุปฐมฌาน และเมื่อได้บรรลุปฐมฌานแล้ว ก็ต้องสังเกตว่าเพราะเหตุปัจจัยใด จึงทำให้ได้บรรลุปฐมฌาน เพื่อให้สมาธิที่ได้นั้นยังคงอยู่ไม่เสื่อมหายไป 5. กสิณมีคุณพิเศษคือทำให้ได้ฌานเร็วกว่ากัมมัฏฐานอื่น ๆ และกสิณแต่ละอย่างยังมี อานิสงส์พิเศษที่แตกต่างกันไป วัตถุประสงค์ 1.เพื่อให้สามารถอธิบายถึงที่มาของกสิณในพระไตรปิฎกได้ 2. เพื่อให้สามารถอธิบายความหมายของคำว่า กสิณ และประเภทของกสิณต่าง ๆ ได้ 3. เพื่อให้รู้และสามารถบอกวิธีการในการเจริญกสิณภาวนาแต่ละอย่าง จนกระทั่งใจ หยุดนิ่งเข้าถึงดวงธรรมภายในได้ 4. เพื่อให้สามารถบอกวิธีการรักษานิมิตและสมาธิที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติกสิณภาวนาได้ 5.เพื่อให้สามารถบอกคุณสมบัติของกสิณและอานิสงส์ที่เกิดขึ้นจากการทำกสิณภาวนาได้ บ ท ที่ 1 ก สิ ณ 1 0 DOU 3